چکیده:
مؤلف در این مقاله،در چهارچوب دستور وابستگی،به توصیف و بررسی و معرفی انواع وابستهها یا متممهای صفات بیانی در فارسی پرداخته و شیوهء یکدستی را برای نمایش ساخت ظرفیتی آنها پیشنهاد کرده است.او متممهای زیر را برای صفات فارسی برشمرده است:1.متمم حرف اضافهای؛2-متمم نشانهء اضافهای؛ 3-متمم بندی.بحث دربارهء تفاوت متممهای اجباری و اختیاری در ساختهای ظرفیتی صفت،همچنین ذکر نکاتی در مورد تفاوتهای میان متممهای اختیاری و افزودهها و نیز تفاوت سورها یا کمیت نماها (quantifiers) با صفات،از دیگر مطالب این مقاله است.
خلاصه ماشینی:
"مقاله >ظرفیت صفت در فارسی امید طبیبزاده(دانشگاه بوعلی سینا،همدان)>چکیده:مؤلف در این مقاله،در چهارچوب دستور وابستگی،به توصیف و بررسی و معرفی انواع وابستهها یا متممهای صفات بیانی در فارسی پرداخته و شیوهء یکدستی را برای نمایش ساخت ظرفیتی آنها پیشنهاد کرده است.
صفت مبتنی در جملهء فوق مسند و وابستهء فعل ربطی است،اما همین صفت همواره با یک متمم حرف اضافهای بری به کار میرود؛یعنی این صفت همواره متممی اجباری به خود میگیرد که آن را متمم حرف اضافهای بری مینامیم: 01.
اما با بررسی متممهای صفات به این نتیجه رسیدیم که باید بند دیگری را به انواع سهگانهء فوق افزود و آن بندی است که در ساخت ظرفیتی صفات ظاهر میشود.
علت درج نشدن اطلاعات مربوط به ساخت ظرفیتی صفات تفضیلی و عالی در واژگان این است که این اطلاعات قابل پیشبینی هستند و ازاینرو درج آنها در واژگان حشو محسوب میشود(برای آگاهی از دیدگاههای دیگر ر.
ک. بخش 3-3 همین مقاله)و نیز دو دلیل دال بروجود چنین متممی در فارسی به دست دادیم:اول اینکه حذف بند متممی از این صفات جمله را غیر دستوری یا مبهم میکند(ر.
ظرفیت صفات در فرهنگهای فارسی یکی از اطلاعاتی که فرهنگها باید در مورد صفات به دست دهند به ساخت ظرفیتی آنها مربوط میشود مثلا فرهنگ آکسفورد(6991)،در مقابل مدخل aware ،ساخت ظرفیتی آن صفت را به این شکل مشخص ساخته است: (03).
برای شناسایی انواع متممهای فارسی میتوان از ساخت«این اسم،یک صفت است» استفاده کرد:با قرار دادن صفات گوناگون در جایگاه مسند در ساخت فوق به این نتیجه رسیدیم که متممهای صفت در فارسی شامل سه دستهء متمم حرف اضافهای،متمم نشانهء اضافهای،و متمم بندی است."