چکیده:
فقه السیره، نوع خاصی از سیرهنویسی است که در آن، سیره نبوی با نگاهی تازه مطرح میشود و در بیشتر به نتایج فقهی، عقیدتی، اجتماعی سیاسی حوادث عصر پیامبر( نگریسته شده و جنبههای تاریخی حوادث در درجه دوم اهمیت قرار میگیرد. البته استدلال به برخی از احکام شرعی با عمل پیامبر(، سابقهای طولانی دارد، ولی آنچه فقهالسیره را متمایز میسازد، شیوه خاصی است که در آن به کار میرود و سیره نبوی از حالت تاریخی صرف، به حالتی فعال و پر از درسهای کاربردی در میآید.در این مقاله، ضمن بررسی سوابق این نوع سیرهنگاری، به معرفی اجمالی چند کتاب در این باره پرداخته شده و در پایان، ملاحظاتی در این باب تحت عنوان «نقد و نظر» ارائه شده است.
خلاصه ماشینی:
"در تعریف اول، منظور از فقه السیره، فهم درست سیره نبوی و به نوعی تحلیل تاریخی حوادث عصر پیامبر( است، ولی در تعریف دوم که بیشتر مورد توجه است و کتابهای بسیاری با این عنوان نوشته شده، هدف، فراتر از بحثهای تاریخی است، بلکه هدف، کشف احکام و معارف اسلامی از رفتار و سلوک پیامبر اسلام( به صورت کاربردی است؛ یعنی موضوعاتی را که از پیامبر سخنی در باره آنها به دست ما نرسیده، از چگونگی عملکرد آن حضرت در طول حوادثی که اتفاق افتاده به دست میآوریم.
دروس السیرة النبویه و عبرها فقه السیره)نوشته دکتر احمد محمد علیمی نویسنده این کتاب در مقدمه اشاره میکند که کتابهایی با عنوان «فقه السیره» نوشته شده که هر کدام شیوه خاص خود را دارد؛ برخی از آنها فقط به استنباط احکام شرعی پرداختهاند، مانند ابن قیم در زاد المعاد و برخی، درسها وعبرتهایی را که در فقه معاصر برای برطرف کردن نیازهای مردم لازم است، استخراج کردهاند و برخی درسهای مربوط به شیوههای جهادی و نظامی و فرماندهی سپاه را با توجه به سیره نبوی و تحلیل جنگهای عصر پیامبر ارائه کردهاند.
8. فقه السیرة النبویه نوشته منیر محمد غضبان نویسنده در این کتاب، احداث تاریخی سیره نبوی را به ترتیب تاریخ ذکر کرده و بعد از هر حادثه مهم تاریخی، تحلیلهایی از آن حادثه ارائه میدهد و درسها و عبرتهایی را که میتوان از آن حادثه به دست آورد، بیان میکند و آنها را تحت شمارههایی از هم جدا میکند."