چکیده:
خدماتی و تسهیلاتی از طریق شهرهای کوچک و میانی میتواند ساختار فضایی مطلوب و سلسله مراتب سکونتگاهی مطلوب را فراهم سازد.لذا راهبرد یوفرد مطالعه خود را در جهت توسعه اجتماعی و اقتصادی ناحیه،براساس راهبردهای توسعه برنامههای کشور و سیستم حکومتی، تحلیل و ارائه میکند. در این مقاله عملکردهای شهری در توسعه روستایی به عنوان رویکردی با نگرش فضائی در برنامهریزی روستایی مورد بررسی قرار گرفته است.کم توجهی به نگرش فضایی در سطح ناحیهای و محلی باتوجه به شرایط و منابع و نادیده گرفتن نظامهای شهری و روستایی در یک کلیت یکپارچه،سبب نابسامانی در عرصههای فضایی شده است.این نابسامانی را در توزیع جمعیت،فعالیتها،خدمات و کارکردها در سطوح مختلف نظام سکونتگاهی به شکل عام و بهرهمندی نامناسب مراکز جمیعیت به ویژه سکونتگاههای کوچک و کمجمعیت به شکل خاص، از خدمات و تسهیلات و منابع مختلف مستقر در مراکز جمیعیت و خدماتی بالاتر بخصوص شهری میتوان دید.بدین ترتیب ایجاد یک سلسله مراتب سکونتگاهی مطلوب با ساختار فضایی مناسب میتواند توزیع بهینه امکانات لازم را در نقاط روستایی به ویژه مراکز روستایی و خدمات رسانی که از نظر هزینه و سرمایهگذاری مقرون به صرفه باشد،از طریق شهرهای کوچک و میانی پوشش دهد.در این مدل تأکید شده است که از طریق برنامهریز فضایی،این پوشش
خلاصه ماشینی:
"لذا در ارزیابی رویکرد یوفرد میتوان به موارد زیر اشاره نمود: -همانند برخی از موارد ارائه شده در سایر تئوریها،وجود یک ساختار سلسله مراتبی از سکونتگاهها را برای کاهش یا تعدیل تفاوتهای منطقهای ضروری دانسته و بر آن تأکید مینماید؛ -در مطالعات و برنامهریزی منطقهای،شهر و روستا را در یک کلیت یکپارچه درنظر میگیرد و به یک تقسیم کار منطقهای در قالب حوزههای شهری-روستایی میاندیشد که هدف آن آرایش و ساماندهی عرصههای فضائی میباشد؛ -برخلاف سایر تئوریها،به شهرهای میانی و کوچک که بیشتر با محیط و جامعه روستایی مأنوس هستند،بها داده و آن را محرک توسعه در عرصههای روستایی میداند؛ -باتوجه به فرآیند تحیل فضائی که دارا میباشد،اطلاعات مناسبی را در مورد توزیع فضایی منابع و عملکردها در اختیار برنامهریزان قرار داده که آنها نیز با رفع کمبودها و نارساییها، در جهت تعادل و توازن نظام فضائی تلاش مینمایند؛ -اصول و مبانی این رهیافت به گونهای نسبتا سادهتر در مقایسه نظریهها میباشد،ضمن اینکه از تکنیکهای ساده برای تجزیه و تحلیل استفاده نموده است؛ -درعینحال به نظر میرسد در یان رهیافت نیز نقاط کوچک و پراکنده در شبکه سکونتگاهی،کمتر موردتوجه عرضهکنندگان تسهیلات و خدمات شهری قرار میگیرند، زیرا مبنا شدن نقاط شهری به عنوان رأس هرم سلسله مراتبی(از بالا به پایین)،هیچ تضمینی را در جهت ارائه مطلوب نهادهها و تسهیلات به نقاط سطح پایینتر هرم ندارد؛چراکه شهر تابع قوانین بازار است و بازار نیز فضا را به عنوان یک عنصر اقتصادی دارای سود تلقی میکند(صرافی،9731:231)."