چکیده:
مقاله حاضر، پژوهشی از نوع کتابخانهای است و به صورت تحلیلی مقایسهای انجام
گرفته است.هدف این بود که با مراجعه به متون ادبی، برخی از مشکلات روانی (شناختی،
رفتاری، اجتماعی)که در جامعه رواج داشته و یا دارد، بررسی گردد به همین دلیل،
گلستان سعدی مطالعه گردید، و اصطلاحهایی همچون حسادت، ظلم، خودبینی، غرور و تکبر،
طمع، سیه دلی، تظاهر وریا، که در این کتاب بیان شده و مورد نکوهش قرار گرفته است،
به عنوان«آسیبهای روانی»در نظر گرفته و بررسی شد.این خصوصیات در تمامی ادوار
تاریخی و همه جوامع وجود داشته و دارد، ولی میزان شیوع و شدت آنها ممکن است در
جوامع مختلف، متفاوت باشد، که همین مسأله شدت تخریبی آنها را تعیین مینماید.مطالبی
که در نتیجهگیری ارئه شده جنبه نظری دارند و مستلزم پژوهشهای میدانی میباشند.
خلاصه ماشینی:
"این مقاله شاید مقدمهای باشد برای توجه و بررسی مشکلات تفکری و رفتاری که از دیرباز باعث خدشهدار شدن بهداشت روانی در سطح جامعه شده و میشود، سعی بر این است که آنچه در قرون گذشته به عنوان معضلات در روابط اجتماعی، در قالب یکی از متون ادبی یعنی«گلستان»سعدی، بیان شده است، با تحلیلی در قالب آسیب شناسی روانی ارئه گردد.
حسادت را میتوان یکی از حالات بسیار رایج دانست، و همان طور که گفته شد در برخی اختلالات نیز وجود دارد، که آنچه در گلستان از این حالت استنباط شده است، به معنی اخیر نمیباشد، بلکه همان حالت شایع آن است که در نتیجه احساس کمبود به وجود میآید و پژوهشگران آن را یک هیجان فرعی و یا یک عاطفه اجتماعی بیان کردهانداز مسائلی که میتوان ایجاد این حالت را بدان نسبت داد، فقر فرهنگی است که در فرد و یا اجتماع وجود دارد.
گفت چشم تنگ دنیا دوست را یا قناعت پر کند یا خاک گور (ص 273) طمع، میل افراطی و پایان ناپذیری است برای به دست آوردن آنچه که فرد معمولا به خاطرش متحمل زحمتی نشده و به طور طبیعی هم نیاز اساسی به آن ندارد: دیده اهل طمع به نعمت دنیا پر نشود همچنان که چاه به شبنم (ص 493) این تمایل، به قدری است که هوشمندی رامختل میسازد: بدوزد شره دیده هوشمند در آرد طمع مرغ و ماهی به بند (ص 295) یکی از نظراتی که در مورد این ویژگی ارئه شده است، آن را یک اختلال شخصیتی موقت میداند که بر اساس نظریه روانکاوی، احتمال دارد بر اثر تثبیت در «مرحله مقعدی»، 5 باشد و یا ممکن است آن را به ناخشنودی نسبت داد."