چکیده:
عصر مفرغ قدیم در شمال غرب فلات ایران،یکی از مهمترین دورههای فرهنگی بشر در منطقه است و در محدودهء زمانی پایان هزارهء چهارم ق.م.تازه واردان با تهاجمی گسترده ساختار فرهنگی و اقتصادی جوامع را به نسبت دورهء قبل دستخوش تغییراتی بنیادین کردند.
نگارنده در این مقاله،ضمن معرفی عصر مفرغ قدیم و جانمایی این دوره در جداول گاهنگاری منطقه،به بررسی مدارک باستان شناختی تاکنون گردآوری شده ناشی از کاوشهای باستانشناسی و بررسیهای مربوطه به آن پرداخته،با مراجعهء میدانی به محوطههای شمال غرب در محدودهء استانهای فعلی آذربایجانغربی،شرقی و اردبیل سعی خواهد نمود تا سیمایی از این دورهء مهم،که دورهء گذر از پیش از تاریخ به دوران آغاز تاریخی در منطقه است،بپردازد.
یکی از نکات مهم در دورهء مورد بحث،تهاجم و تغییرات بنیادین حاصل از آن در ساختار فرهنگ مادی این دوره،تغییر در الگوهای استقرار و انطباق این مردمان با زیستگاههای جدید بوده که با توجه به تأثیرپذیری همین زیستگاهها از شرایط اقلیمی و نگاه باستانشناسی نو،شرایط آب و هوایی منطقه در عصر مفرغ قدیم و واکنشهای مردمان این دوره بیان شده است و میتوان در پایان،چهارچوب اجتماعی-اقتصادی این جوامع شهرک نشین و الگوهای استقرار ایشان را تعیین نمود.
خلاصه ماشینی:
"دریافت مقاله 38/21/42 انجام اصلاحات 48/4/5 پذیرش نهایی 48/01/42 مردمان این دوره بیان شده است و میتوان در پایان،چهارچوب اجتماعی-اقتصادی
در دشت ارومیه نیز این پیوستگی و تداوم از دوره کالکولتیک جدید همزمان با گوی M به
فرهنگی این دوره در یانیق تپه به دست آمده،تاریخ پایان هزاره چهارم ق.
1-دورهء نخست فرهنگ یانیق همزمان با عصر مفرغ قدیم I از حدود 0063 ق.
بز کم اهمیتتر بودند و تا دورهء سوم فرهنگ یاد شده این نسبت به نفع استخوان گوسفند و بز تغییر مییابد .
یانیق تپه در نزدیکی تبریز،یکی از محوطههای شاخص این دوره محسوب میگردد
بخش ساختمانی این دوره،پلان دایره شکل مشابه واحدهای معماری یانیق دیده شده و همانند
واحدهای یانیق در این ساختمانها نیز از تیغهء جداکننده استفاده شده و دیوارها دارای اندود
دورهء یانیق است که همانند یانیق تپه،هفتوان و گوی تپه این تغییرات ناگهانی در معماری و
کالکولتیک و عصر مفرغ قدیم است نیز حاکی از ایجاد یک وقفهء زمانی در دورهء استقراری و
استقرار مجدد در عصر مفرغ قدیم است نیز حاکی از ایجاد یک وقفهء زمانی در دورهء استقراری و
در ساختار اجتماعی و پیچیدگی جوامع این دوره به نسبت دورهء گذشته است.
برنی از این مردمان به عنوان هوری یاد کرده و معتقد است که ایشان نخستین ایرانیان
در پایان دورهء دوم یانیق تعداد محوطههای این دوره کاهش یافته،محوطههایی
شمار محوطههای این دوره از نزدیک به 09 محوطه در دورهء یانیق به 04 محوطه کاهش یافته
شکل 1-شمالغرب فلات ایران و موقعیت محوطههای حفاریشده عصر مفرغ قدیم (به تصویر صفحه مراجعه شود)"