چکیده:
مقالهء حاضر،نقد و بررسی کتاب«یادداشتهای حافظ»،نوشتهء دکتر سیروس شمیسا،است.نویسندهء این مقاله در بسیاری موارد، با تحلیلها و نظرات مؤلف کتاب مخالفت نموده و نظر خود را دربارهء کاستیهای راه یافته به کتاب ابراز کرده است.
خلاصه ماشینی:
4. دنیویزدایی/تقدّسافزایی مرا که از زر تمغاست ساز و برگ معاش چرا مذمّت رند شرابخواره کنم؟(خانلری،ص 007) دربارهء این بیت فرمودهاند: «در چاپ قزوینی که در آن،ناخودآگاه جریان مسلّط دنیویزدایی از حافظ یا به عبارت دیگر،تقدّسافزایی مورد لحاظ است،چنین ضبط شده است: مرا که نیست ره و رسم لقمه پرهیزی چرا ملامت رند شرابخواره کنم؟»(شمیسا،8831:56) معلوم نیست«دنیویزدایی»یا به عبارت دیگر،«تقدّسافزایی»، از کجای ضبط علاّمه قزوینی به خاطر نویسنده راه یافته است.
5. تحریف یک مصراع حدیث حافظ و پنهان که می خورد باده چه جای محتسب و شحنه؟پادشاه دانست(شمیسا،8831:76 و 441) کاش نوشته بودند که این بیت را از کدام چاپ یا نسخه نقل کردهاند؛چه،صورت منقول ایشان با هیچ یک از معیارهای زبان فارسی مطابقت ندارد.
باری،بدون کمترین تأمّلی در معنای«یاد باد»و از پس در باقی کردن سخن کسانی چون دکتر غنی و زرّینکوب و زریاب خویی(زریاب خویی،4731:712)،و بالتّبع تشکیک در سفر حافظ به اصفهان،چنین است رازگشایی نویسنده از غزل مورد بحث: «امّا راز حافظ چیست؟شاه شیخ ابو اسحاق بعد از شکست خوردن از امیر مبارز الدین،به اصفهان رفت و حدود چهار سال در آنجا شاه بود.
امّا اگر نویسنده را به شرح سودی بسنوی(سروشیار،8731:76)یا چاپ دکتر احمد مجاهد(نسخهء فریدون میرزا)(9731:483)کمترین عنایتی میبود،صورت درست مصراع نخست را در این دو کتاب مییافتند: بدان مثل که شب آبستن است-دور از تو- ستاره میشمرم،تا که شب چه زاید باز و بدین ترتیب،دیگر برای توضیح شعر خواجه به مثالهای انگلیسی و...