چکیده:
منطقهء مورد مطالعه،بخشی از رشتهکوه بینالود است که بین عرضهای جغرافیایی؟11؟63 و؟03؟63 شمالی و طولهای جغرافیایی؟53؟85 و؟95 شرق واقع شده است.هدف این پژوهش بررسی دقیق نقش تکتونیک فعال در توسعهء ساختارها،براساس بررسیهای مورفوتکتونیکی و مورفومتری است.اولین گام به منظور انجام مطالعات مورفوتکتونیکی در منطقهء مورد مطالعه،تهیه اطلاعات لازم و موجود از قبیل نقشههاست.در این راستا،نقشههای توپوگرافی با مقیاس 1/00005 تهیه گردید و به وسیلهء نرمافزار ArcGIS دیجیتایز شد.سپس محاسبات مورفومتری بهطور دقیق و کامل به وسیلهء این نرمافزار انجام گرفت و نتایج حاصل تفسیر شد.با توجه به اندیسهای مورفومتری محاسبه شده(نامتقارن بودن حوضه آبریز،سینوسیتی پیشانی کوه،درصد مسطحشدگی پیشانی کوهستان،و نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن)منطقهء مورد مطالعه بهطور کلی از نظر تکتونیکی فعال است،ولی با توجه به تقسیمبندی انجام شده، فعالیت نسبی در همهجا یکسان نیست.وجود آبراهههای گسلی(تأثیر زمین ساخت بر ایجاد شبکهء آبراههها)و مخروطافکنههای جوان در رأس مخروطافکنههای قدیمی،گواه بالا آمدگی شدید در امتداد گسلهای جوان مجاور دشت است،و این نظر را تحکیم و تقویت میکند که بینالود به خاطر موقعیت خاص زمین ساختی که دارد(محل برخورد صفحات ایران و توران و زمین درز پالئوتتیس)از لحاظ تکتونیکی فعال و در حال بالا آمدن است.
خلاصه ماشینی:
"مورفومتری و مورفوتکتونیک منطقه(بررسی سامانهء آبراههها و مخروطافکنهها)پی به فعالیت نسبی منطقهء بینالود و
بالاآمدگی فعال تکتونیکی را در منطقه تأیید میکند که متأثر از گسلهای جوان در محدودهء میان کوه و دشت است.
Mountain front sinuosity کنتور 0051 به عنوان جبههء کوهستان در نظر گرفته شده است(براساس مقایسهء نقشهء زمینشناسی و نقشهء سه بعدی
میزان Smf در قطعهء دو،نسبت به دو منطقه دیگر بالاتر است،که نشان از کاهش فعالیت این قطعه نسبت به دو قطعهء
با این شاخص،در منطقهء مورد مطالعه سه حوضهء آبریز در نظر گرفته شده(شکل 3)و مقادیر AF برای این سه
نقشه شبکه آبراههها و حوضههای آبریز تفکیک شده در منطقه مورد مطالعه
نقشه سه بعدی منطقه به همراه موقعیتهای Vf در این زمینه در منطقه موردنظر 52 ایستگاه مورد بررسی قرار گرفته است که ایستگاههای شماره 52،42،32،
به منظور بررسی دقیق این مسئله،نقشهء خطوارههای منطقه براساس الگوی آبراههها تهیه شد.
امتداد این خطوط به وسیله نرمافزار Arc GIS صورت گرفته است(شکل 5).
آبراههها و کل منطقهء مورد مطالعه،عمود بر جبههء راندگی است که از سویی به دلیل شیب توپوگرافی ناشی از حرکت
شکل 6-الف)نمودار گلسرخی فراوانی راستای آبراههها در هشت حوضهء تفکیک شده در منطقه مورد مطالعه
شکل 6-ب)نمودار گلسرخی آبراهههای منطقه مورد مطالعه آنالیز خطوط همپایه
با توجه به نقشهء زمینشناسی منطقهء مورد مطالعه و نیز عکسهای هوایی و تصاویر ماهوارهای،ملاحظه میشود که
است و نشان از تداوم فعالیتهای جوان در منطقه دارد(شکل 8).
بنابراین،مشاهده میشود که حتی جوانترین آبراههها(کواترنر)متأثر از حرکات تکتونیکی است و نه فرسایش!یعنی حرکات تکتونیکی و بالاآمدگی منطقه بر فرسایش"