چکیده:
با افزایش سهم بخشهایی از تولید ناخالص ملی که هزینه جمعآوری مالیات پایینتری دارند،تأمین مالی تورمی کاهش مییابد.همچنین در این مطالعه مشاهده شده است که با افزایش درآمد سرانه مالیات تورمی در کشور افزایش یافته و افزایش مخارج دولت نیز همسوئی با افزایش مالیات تورمی داشته است.بنابراین لازم است دولت در ترکیب مخارج خود،بیشتر به مخارجی که ایجاد کننده زمینههای فعالیتهای سیستم مولد را برای بحث خصوصی فراهم میآورد تکیه نموده و به منظور تخفیف آثار نامساعد مالیات تورمی،نظام مالیاتی کشور را اصلاح نماید.در اقتصاد بخش عمومی دولت میتواند مخارج و کسری بودجه خود را از طریق انتشار پول تأمین مالی نماید و از این طریق منابع بخش خصوصی را به خود اختصاص دهد.این امر همانطوری که در اغلب کشورهای در حال توسعه در سالهای اخیر نیز مشاهده شده است باعث تشدید تورم و کاهش قدرت خرید پول در این کشورها شده است.از آنجا که در این حالت تورم همچون مالیات عمل میکند،این شیوه تأمین مالی به«مالیات تورمی»معروف است. در مقاله حاضر ابتدا مفهوم مالیات تورمی و تعاریف مختلفی که از این مفهوم و روشهای متفاوت اندازهگیری آن وجود دارد،مورد بحث قرار گرفته است.سپس اهمیت مالیات تورمی در کشورهای مختلف جهان و ایران در سالهای مختلف تجزیه و تحلیل شده است. نتایج تحقیق حاضر نشان میدهد که در طول سه دهه اخیر مخصوصا در دهه 1360 مالیات تورمی در تأمین مالی مخارج و کسری بودجه دولت در کشورمان سهم قابل توجهی داشته است.همچنین این تحقیق نشان میدهد که بر اساس تعاریف مختلف مالیات تورمی و اطلاعات آماری کشور در سالهای 1372-1338
خلاصه ماشینی:
"81 2-با مقایسه ارقام مربوط به مالیات تورمی بر اساس دو تعریف استفاده شده در جداول (2)و(3)در طول دوره 3791-2691 و 5891-4791 مشاهده میشود که تقریبا در تمامی کشورهای در حال توسعه در سالهای اخیر(دورهء 5891-4791)،مالیات تورمی از اهمیت بیشتری در تأمین مالی مخارج دولت در این کشورها برخوردار بوده است.
نمودار(1)روند مالیات تورمی بر اساس تعاریف مختلف در ایران 8331-2731 (به تصویر صفحه مراجعه شود) تعریف فیشر INTA تعریف فریدمن INTI تعریف مارتی INTM1 تعریف بانک جهانی INTA113 تعریف صندوق بینالمللی پول INTAX1 عوامل تعیین کننده مالیات تورمی در ایران: (الف)-معرفی الگو برای بررسی عوامل تعیین کنندهء مالیات تورمی از یک الگوی اقتصادسنجی استفاده شده است که بتواند عوامل مؤثر بر مالیات تورمی را در ایران طی سالهای 2731-8331 تشریح نماید.
در تحقیق حضار حقالضرب یا درآمد دولت ناشی از انتشار پول را به دو جزء تقسیم نمودیم: بخش اول در حقیقت تغییر حجم واقعی پول به منظور تأمین رشد اقتصادی را نشان میدهد و دیدیم که این بخش حتی در شرایطی که نرخ تورم صفر باشد نیز وجود خواهد داشت.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) باید اضافه نمود از آنجایی که در اغلب کشورهای در حال توسعه افزایش حجم پول همراه با افزایش رشد اقتصادی نبوده است،لذا واژه حقالضرب و مالیات تورمی به صورت مترادف با یکدیگر استفاده شده است.
همچنین در میان کشورهای توسعه نیافته با وجودی که در برخی از این کشورها بیش از (به تصویر صفحه مراجعه شود)درآمد دولت از طریق انتشار پول تأمین میشود ولی وضعیت دو کشور گینه نو و ساحل عاج نیز با دیگران تفاوت دارد."