چکیده:
مهدی اخوان ثالث(7031-9631)،خلف صالح نیما یوشیج و از برجستهترین شاعران معاصر ایران،متخلص به«م.امید»،پس از پذیرفتن شیوهء نیمایی،در این قالب شعرهای زیبا،دلنشین و مانا از خود به یادگار گذاشت؛اما وی در این حد متوقف نشد؛چه،او برای برجسته ساختن و تشخص بخشیدن به زبان شعر خویش،از تمامی امکانات زبانی بهره برد و شیوهها و شگردهای بسیاری را به کار گرفت تا زبان شعرش را از زبان هنجار متمایز سازد.وی با پشتوانهء گنجینهء ادب فارسی و با بهرهگیری از ظرفیتهای زبان،به زبانی پخته و پرداخته دست یافت که ویژهء شعر اوست. باستانگرایی یا آرکائیسم،یکیاز ویژگیهای زبانی و سبکی اخوان محسوب میشود.این ویژگی از آشنایی و توغل او در ادبیات و شعر کلاسیک فارسی و نوعی سرخوردگی از روزگار و جامعهء معاصر و پناه بردن به گذشتههای دور باستانی و اساطیری ناشی شده است.
خلاصه ماشینی:
این ویژگی از آشنایی و توغّل او در ادبیات و شعر کلاسیک فارسی و نوعی سرخوردگی از روزگار و جامعهء معاصر و پناه بردن به گذشتههای دور باستانی و اساطیری ناشی شده است.
مقدّمه پیوند شعر اخوان با زبان و ادب کهن سال فارسی و استفاده از واژهها و ترکیبات و عبارات آن زبان،که به صورت متنوّع و پراکنده در اشعار او مشهود است،یکیاز تمهیدات شاعرانهء اوست که به زبانش شکل و نمایی حماسی و باصلابت بخشیده است.
». *** هنگامی که اخوان از روزگاران باستان سخن میگوید و عناصر و اجزائی از اسطورههای باستانی را بهکار میبرد،شعر او فضایی باستانی به خود میگیرد؛بنابراین طبیعی است که زبان شعرش نیز زبانی باستانگونه و کهن باشد.
واژههای عام واژههایی از قبیل اسم و صفت و قید،که امروزه بدین شکل کاربرد ندارد،امّا اهل زبان برای مصداق یا مفاهیم آنها معادلهای دیگری به کار میبرند که نمونههای فراوانی از این قبیل واژهها در آثار اخوان یافت میگردد: سوسوکنان به طول خیابان چراغها بر تاج تابناک ستونهای مستقیم چون موج باده پشت بلورین آباغها(ساغرها) یا رقص لالهزار به همراهی نسیم(اخوان ثالث،0831:12) پوستینی کهنه دارم من، یادگاری ژندهپیر از روزگارانی غبار آلود.
ادات دیگر استفاده از عناصر زبان خراسان قدیم،که بسیار مورد علاقهء اخوان بود، باعث گردیده است تا واژههای دیگری نیز که از نظر کاربرد استقلال ندارند و معادل حروف اضافهء امروزی هستند،به شعرش راه یابد: حبرش اندر محبّر پرلیقه چون سنگ سیه میبست(همان،5731:43) 6.
واژههای وابسته به تاریخ و فرهنگ گذشته این عناصر،همه بازتاب عشقی است که اخوان به ایران و زبان فارسی دارد: 8-1.
-اخوان ثالث،مهدی،6731،تو را ای کهن بوم و بر دوست دارم چاپ پنجم، تهران:مروارید.