چکیده:
دورهی قاجار باتوجه به فراز و نشیبهای سیاسی داخلی و خارجی و تغییر و تحو لات جهانی که هریک تاثیر بسزایی در موقعیت سیاسی و فرهنگی ایران داشته است دورهی پراهمیتی نیز برای هنر نقاشی و نگارگری محسوب میشود.
این دوره دروازدهی عبور از نقاشی سنتی متاثر از شرق به نقاشی مدرن متاثر از غرب محسوب میشود نقاشان هنرمند از چارچوب تنگ کادر کتابت و اسارت نقاش از متن و اندازهی اوراق کتابت،خارج شده و نقاشی را برای نقاشی کردن با نگرش و ابعاد تازه تجربه میکند.
در این ارتباط دو شاخهی اصلی هنر نقاشی گسترش مییابد که اولی باتوجه به تاثیر مذهب و فرهنگ عمومی جامعه به نقاشی قهوهخانهای شهرت پیدا میکند که استادانی خودجوش و متاثر از مضامی مذهبی و حماسی به کشیدن آثار هنری پرداختهند و دومی مکتب کمال الملک که ادامهی کار استادانی است که بهصورت آکادمیک مباحث هنری را پی گرفته و به کار بردهاند.
در این مقاله آثار هنرمندان گرون دوم در دورهی قاجار مقایسه و بررسی شده قرار گرفته است.این بررسی براساس سئوالی مطرح میگردد که هدف پژوهش این مقاله را تشکیل میدهد.
1-برآیند آشنایی و بهکارگیری نقاشان دورهی قاجار از واقعگرایی نقاشی غربی چه بوده است؟
گردآوری مطالب این پژوهش با استفاده از اسناد تاریخی،تابلوهای نقاشی مستند،مراجعه به موزهها و کتابخانهها تنظیم شده است(روش پژوهش)و تدوین طرح پژوهش به روش تحلیلی،مقایسهای و توصیفی صورت گرفته است.
خلاصه ماشینی:
بشقاب با علامت شیر و خورشید، 3221 هـ-ق,7181 م، 1,23 سانتیمتر،منبع 8-ص 202 واقعگرایی نقاشی دوره قاجار (4031-4711 شمسی قرن 31-21 هجری قمری) محمد رضا غفاری نمین* چکیده: دورهی قاجار باتوجه به فراز و نشیبهای سیاسی داخلی و خارجی و تغییر و تحو لات جهانی که هریک تاثیر بسزایی در موقعیت سیاسی و فرهنگی ایران داشته است دورهی پراهمیتی نیز برای هنر نقاشی و نگارگری محسوب میشود.
بهطورکلی آنچه را که در نقاشی دورهی قاجار میتوان برشمرد عبارتند از: 1-تاکید بر پیکرهی انسان و ارائهی حالات انسانی و کادربندیهای بزرگ 2-پرداختن به موضوعات اصیل ادبی در قالبی جدید 3-تلفیق و هماهنگ کردن روشهای اروپایی با عناصر سنتی و فرهنگ ایرانی 4-پرداختن بیشازحد به جزئیات در اوایل دورهی قاجار و حذف آن در اواخر این دوره 5-تغییر نگرش در معیارهای هنری از شرقی به غربی در دورهی قاجار هنرمندان برای رسم تصاویر از نور بهره جستهاند اما زاویهی نور مشخص و معین نیست بنابراین سطح تابلو با روشنیهای فراوان متضاد پر شده است که نتیجهی این امر نهتنها به حجمدار شدن عناصر بصری در تابلو کمک نکرده بلکه سطحی شدن و به عبارت دیگر دوبعدی بودن تصاویر در نقاشیهای این دوره هنوز دیده میشود که در نقاش ناشناس،پرتره تاج السلطنه،رنگ روغن روی بوم، 86/6x88/9 سانتیمتر،منبع 8،272 (به تصویر صفحه مراجعه شود) اواخر دورهی قاجار این موضوع اصلاح و تصاویر حجمیتر دیده میشوند31.