چکیده:
با وقوغع حوادث ۱۱ سپتامبر بر اهمیتء تفش
ژئوپلتیک ایران منطقه ماورمیانه بزرگ افزوده
شد. واژه خاورمیانه بیش از آن که یک واژه
جغرافیایی با محدودهای مشخص باشد» یک
اصطلاح سیاسی است که با توجه به سیاست
بریتانیا در طول قرن گذشته در این منطقه
نام گذاری شده و تاکنون نیز این وضع ادامه
دارد. این اصطلاح از این لحاظ مهم است که
کلیه تعاملات سیاسی» اقتصادی» فرهنگی و
امنیتی کشورهای این محدوده بر یکدیگر تاثیر
می گذارند. در طول چند دهه گذشته و در طی
تحوللات مهم روی داده در این منطقه, دامنه
مفهومی "واژه خاورمیانه در چندین مرحله
گسترش یافته, به اطوری که امروزه مفهوم
خاورمیانه" بزرگ» چندین منطقه فرعی را در
درون خود جای داده است.
در مرحله اول تعاریف کلاسیک منطقه
خاورمیانه را شامل خاورمیانه عربی» یعنی
کشورهای شبه جزیره عراق» سوریه»
اردنء لبنان و مصر در شمال آفریقا و همچنین
ایران و ترکیه در نظر می گرفتند. طبق این
تعاریف محور و مرکز تحوللات خاورمیانه بر
روی منطقه خاورمیانه عربی متمرکز بود و لذا
منطقه خلیج فارس و خصوصا ایران و تحولات
مربوط به آنها در حاشیه مسائل خاورمیانه قرار می گرفتند.
خلاصه ماشینی:
"هر چند دو کشور افغانستان و پاکستان در گذشته نیز به عنوان بخش حاشیهای در این منطقه مدنظر بودند،اما تحولات و نقش آنها بیشتر در چارچوب مسائل شبه قارهء هند و منطقه آسیای جنوبی در نظر گرفته میشد.
وقایع جدید سبب شد تا بر اهمیت نقش ژئوپلتیک ایران به عنوان یکی از کانونهای اصلی سیاست بین الملل در منطقه خاورمیانه بزرگ افزوده شود و به عنوان محور سیستم فرعی منطقه و چهار راه اتصال بخشهای مختلف خاورمیانه بیش از پیش ایفای نقش نماید.
فرجام حوادث 11 سپتامبر بر نقش ژئوپلتیک ایران به عنوان یکی از کانونهای سیاست بین المللی در منطقه خاورمیانه بزرگ افزوده است.
3-از لحا فرهنگی:ایران با مطرح کردن خود به عنوان فرهنگ برتر منطقه با سابقه تاریخی صلحطلبی و مشارکت در فعالیتهای صلحطلبانه میتواند گام موثری در تداوم سیاست تنشزدایی و اعتمادسازی بر دارد که از اوایل دهه 0991 آغاز شد،در شرایط جدید، ایران به عنوان محور سیستم فرعی تمدن فارسی شامل افغانستان تاجیکستان میتواند ایفاکننده نقش حساسی در منطقه باشد."