چکیده:
هدف این تحلیل آماری ارزیابی کلی میزان تحقق اهداف خرید انبوه کتاب توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. در سال 1377،از بین کتابهای چاپ اول ناشران غیر دولتی و ناشرانی که عمدتا کتابهای غیر کمک درسی و کتابهای غیر علمی تخصصی منتشر میکنند: 2405 عنوان کتاب از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خریداری شده است که بیش از یک سوم(7/24 درصد)عناوین کتابهای چاپ اول این گروه از ناشران است. حداقل نسخههای خریداری شده از این کتابها 200 نسخه و حداکثر 1000 نسخه و به طور متوسط در حدود 656 نسخه است. در مجموع حدود 578/1 میلیون نسخه از این کتابها خریداری شده است که 4/5 درصد کل نسخههای کتابهای چاپ اول این گروه از ناشران است. ارزش ریالی کتابهای خریداری شده حدود 67/1 میلیارد تومان است که 5/6 درصد ارزش ریالی کل کتابهای چاپ اول این گروه از ناشران است. 7/64 درصد کتابهای خریداری شده کتابهای تألیفی و غیر ترجمهای هستند. 9/79 درصد کتابهای خریداری شده چاپ تهراناند و بقیه چاپ استانهای دیگر. این تعداد کتاب از نزدیک به نیمی(7/46 درصد)از این ناشران خریداری شده است. 6/26 درصد عناوین کتابهای خریداری از کتابهای ادبیاتاند.19 درصد از کتابهای دینی،3/17 درصد از کتابهای کودک و نوجوان و 3/11 درصد از کتابهای تاریخ و جغرافیا. 8/25 درصد عناوین نیز از سایر حوزهها خریداری شده است(8/8 درصد از علوم اجتماعی،1/6 درصد از هنر،7/3 درصد از علوم عملی،2/3 درصد از فلسفه و روانشناسی،7/1 درصد از زبان،2/1 درصد از علوم خالص و 1 درصد از کلیات) میزان خرید کتاب از ناشران بزرگ کمی بیشتر از ناشران کوچک است. میزان خرید از کتابهای کم تیراژ کمی بیشتر از کتابهای پر تیراژ است. قیمت و تعداد صفحات کتاب نقشی در خرید کتاب نداشته است. ارزش ریالی کتابهای خریداری شده از حوزه 8/26 درصد ارزش ریالی کل کتابهای خریداری شده است.این رقم در مورد حوزه دین 7/16 درصد،حوزه تاریخ و جغرافیا 6/16 درصد،حوزه هنر 10 درصد،حوزه علوم اجتماعی 8/8 درصد و سایر حوزهها مجموعا 2/21 درصد بوده است. اشاره:سیاستهایی که تا کنون برای ترویج کتاب در پیش گرفته شده،کمتر موضوع ارزیابی قرار گرفته است.در سالهای اخیر در تداوم سیاستهای حمایتی از نشر،بخشی از عناوین چاپ اول هر ناشر،از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خریداری و در کتابخانههای کشور توزیع میشود.این سیاست،موافقت و مخالفتهایی را برانگیخته است.برای ارزیابی اثرات سیاست خرید کتاب بر وضعیت نشر و چگونگی رفتار خرید کتاب،گزارش کارشناسی به سفارش اداره کل مراکز و روابط فرهنگی تهیه شد.کتاب ماه علوم اجتماعی با هدف گسترش بحث دربارهء سیاستهای فرهنگی در مورد کتاب،نتایج گزارش را چاپ میکند و از آراء مختلف در این خصوص استقبال میکن
خلاصه ماشینی:
"جدول 6 توزیع فراوانی عنوا،نسخه و ارزش ریالی کتابهای چاپ اول ناشران واجد شرایط خرید کتاب و کتابهای خریداریشده (به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول 7 توزع گروه بندی تعداد عنوان کتابهای خریداری شده بر حسب فراوانی ناشر (به تصویر صفحه مراجعه شود) با توجه به اینکه از نزدیک به نیمی از ناشران واجد شرایط که در سال 77 کتاب چاپ اول منتشر کردهاند،دست کم یک کتاب به صورت انبوه خریداری شده است،میتوان گفت هدف تلویحی حمایت از نشر و ناشران تا حدی تحقق یافته است این گروه از کتابها توسط 1727 ناشر منتشر شده است که کتابهای نزدیک به نیمی(7/46 درصد)از آنها را وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خریداری کرده است.
در عوض سهم ارزش ریالی کتابهای خریداری شده از حوزه کودک و نوجوان که 4/7 شکل 1 نمودار توزیع فراوانی نسبی تعداد عنوان، نسخه و ارزش ریالی کتابهای خریداری شده بر حسب موضوع (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) در سال 77 از میان کتابهای چاپ اول،2455 عنوان کتاب توسط معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از ناشران خریداری شده است درصد کل ارزش ریالی کتابهای خریداری شده است به علت پایین بودن میانگین قیمت(و تعداد صفحات)کتابهای این حوزه بسیار کمتر از سهم تعداد عناوین(4/13 درصد)و تعداد نسخه(1/23 درصد)کتابهای چاپ اول این حوزه است."