چکیده:
این مقاله از خلال مطالعات، تحقیقات و آمارهای رسمی مروری دارد بر مسئله تعهد سازمانی در کشورهای پیشرفته، در حال توسعه و به ویژه ایران. این مطالعه با خصلت بازنگری(2)، شامل دو بخش نظری و تجربی است. در بخش نظری با مراجعه به آثار صاحبنظران مختلف، انواع مفهومسازی از تعهد سازمانی و همچنین علل و پیامدهای مثبت و منفی آن مرور گردیده است. در بخش تجربی ابتدا با مراجعه به مطالعه و تحقیقات متعدد در ایران و جهان تلاش گردیده پاسخهایی روا به برخی پرسشهای آغازین مقاله بیان گردد، سپس از طریق آمارهای رسمی مربوط به ترک خدمت کارکنان دلالتهایی برای فهم میزان تعهد سازمانی در ایران استنباط شود. در پایان، نتایج برنامه دولت ایران در خصوص افزایش تعهد سازمانی و به تبع آن کاهش میزان خروج از خدمت کارکنان یعنی «قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت» تحلیل شده است.
خلاصه ماشینی:
"______________________________ (1) Whyte جدول 1: نتایج احتمالی سطوح مختلف تعهد پیامد /تعهد نتایج موءثر بر کارکنان نتایج موءثر بر سازمان نتایج مطلوب (مثبت) نتایج نامطلوب (منفی) نتایج مطلوب (مثبت) نتایج نامطلوب (منفی) کم افزایش قوه ابتکار، خلاقیت و نوآوری استفاده کارآمدتر از نیروی انسانی پیشرفت و ارتقای کندتر، افزایش هزینههای ناشی از عیبجویی و در نتیجه بیثباتی، احتمال کنارهگیری و اخراج، تلاش برای ایجاد اختلال در تحقق اهداف سازمانی ترک خدمت افرادی که عملکرد پایین دارند و رفع خطر ناشی از حضور آنها در سازمان، ورود افراد با مهارتهای جدید، نتایج مثبت حاصل انتقاد و عیبجویی کارکنان (حسابرسی داخلی) افزایش ترک خدمت، تأخیر و کندی در کار، غیبت، عدم تمایل به ادامه خدمت در سازمان، کیفیت پایین کار، عدم وفاداری به سازمان، فعالیتهای غیرقانونی در مقابل سازمان، احتراز از فعالیتهای خارج از حیطه مسئولیتها، خطر تعدیل، نقش نتایج منفی عیبجویی و بدگویی از سازمان، محدودشدن کنترل سازمان روی کارکنان متوسط افزایش احساس تعلق، امنیت، کامیابی، وفاداری وظیفهشناسی، کسب هویت فردی و شخصیت مستقل از سازمان احتمال محدودشدن فرصتهای پیشرفت و ارتقا، ایجاد اشکال در سازگارشدن فرد با تعهدات همسطح خود استمرار خدمت کارکنان و عدم تمایل به ترک خدمت و عمل به آن، رضایت بیشتر شغلی محدودشدن فعالیتهای خارج از حیطه مسئولیت، امکان ایجاد تعادل بین انتظارات کاری و درخواستهای نامربوط به کار، کاهش احتمالی اثربخشی سازمان زیاد پیشرفت در مسیر شغلی و افزایش دریافتیها، اعطای پاداش توسط سازمان به کارکنان متعهد، تعقیب مشتاقانه اهداف سازمان خاموش ماندن قوه خلاقیت، رشد، ابتکار و فرصتهای تحرک، مقاومت در برابر تغییر، فشار و تنش در روابط خانوادگی و اجتماعی، فقدان وحدت منافع، محدودشدن وقت و انرژی فرد به زندگی سازمانی امنیت و ثبات نیروی کار، قبول درخواست سازمان به تولید بیشتر از سوی کارکنان، سطح رقابت بیشتر و عملکرد شغلی بهتر، نیل به اهداف سازمانی استفاده ناکارآمد از نیروی انسانی، فقدان انعطاف و ابتکار، اطمینان و اعتماد کامل به خطمشیها و رویههای گذشته، مخالفت و تهدید از سوی همکاران، انجام فعالیتهای غیراخلاقی و غیرمشروع برای سازمان مآخذ: راندل."