چکیده:
مشارکت مردمی به شکل سنتی و غیررسمی در کشور ما از قدمتی طولانی برخوردار است.
همراه با تحولات اجتماعی و اقتصادی، بسیاری از تشکلهای سنتی کارکردشان را از دست داده
و در نتیجه بهتدریج از بین رفتهاند. سازمانهای غیردولتی(2) شکل رسمی مشارکت مردم در
برنامههای توسعه هستند. این سازمانها مشارکتهای مردمی را بهصورت تشکلی با موقعیت
حقوقی رسمیت میبخشند. مقاله حاضر وضعیت سازمانهای غیردولتی را به لحاظ کمی و کیفی
در ایران بررسی میکند. در این نوشته قوانین برنامههای میانمدت توسعه مهمترین اسناد
همکاری و مشارکت بخشهای دولتی و غیردولتی در تحقق اهداف توسعه تلقی شدهاند. برای
تجزیه و تحلیل موضوع مورد بررسی از دادههای اولیه و ثانویه استفاده شده است. مطالعه نشان
میدهد که سازمانهای غیردولتی در تدوین و اجرای برنامههای میانمدت توسعه مشارکتی
نداشتهاند. هرچند طی سالهای اخیر تعداد آنها افزایش قابل توجهی پیدا کرده است، با اینحال
در تصمیمگیری و اجرای برنامهها، مشارکت بسیار اندکی دارند، بهگونهای که صرفا 9/4
درصد سازمانهای غیردولتی در کمیتههای برنامهریزی دولتی عضویت داشتهاند.
خلاصه ماشینی:
"ش) میزان مشارکت در برنامه هیچ ضعیف متوسط خوب 1 آییننامه اصلاحی ثبت تشکیلات و موءسسات غیرتجاری 1337 هفت ساله دوم 41ـ1334 * 2 تصویبنامه صدور پروانه برای انجمنهای علمی 1358 ـ ـ ـ 3 قانون معافیت احزاب، جمعیتها و انجمنهای سیاسی، صنفی و انجمنهای اسلامی یا اقلیتهای دینی 1365 ـ ـ ـ 4 قانون کار و امور اجتماعی و دستورالعمل تأسیس و تشکیل انجمنهای صنفی و کانونهای مربوط به قانون کار و اموراجتماعی 1369 پنج ساله اول 72ـ1368 * 5 مصوبه نحوه تشکیل و صدور مجوز تأسیس انجمنهای علمی، ادبی و هنری 1370 پنج ساله اول 72ـ1368 * 6 مصوبه چگونگی اعمال ضوابط و مقررات و تأسیس مراکز، موءسسات، کانونها و انجمنهای فرهنگی و نظارت بر فعالیت آنها 1375 پنج ساله دوم 78ـ1374 * 7 مصوبه نحوه صدور مجوز تأسیس تشکلهای غیردولتی 1378 پنج ساله سوم 83ـ1379 * 8 آییننامه اجرایی ماده 157 قانون برنامه (مربوط به سازمانهای غیردولتی جوانان) پنج ساله سوم 83ـ1379 * 9 آییننامه اجرایی ماده 158 قانون برنامه (مربوط به سازمانهای غیردولتی زنان) پنج ساله سوم 83ـ1379 * 10 آییننامه اجرایی ماده 104 قانون برنامه (مربوط به سازمانهای غیردولتی محیطزیست) پنج ساله سوم 83ـ1379 * 11 آییننامه اجرایی ماده 182 قانون برنامه (مربوط به سازمانهای غیردولتی) پنج ساله سوم 83ـ1379 * با این وصف، مسئله اساسی سازمانهای غیردولتی در شرایط موجود کارکرد بسیار ضعیف و عدم ایفای نقش موءثر آنها در تحقق اهداف توسعه است."