چکیده:
قبل از انقلاب(1335-55)به 5/62 برابر در سالهای بعد از انقلاب(1365-85)افزایش داشته است.کمترین اختلاف در افزایش فرصتهای شغلی طی سالهای 1345-55 اتفاق افتاده است. در این ده سال به ازای ایجاد هریک شغل در روستاها حدود 3/42 شغل در شهرها ایجاد شده است.همچنین بیشترین اختلاف در افزایش فرصتهای شغلی طی ده سال 1375-85 رخ داده که به ازای هریک شغل در روستاها بیش از 7/23 شغل در شهرها ایجاد شده است.با توجه به نقش اشتغال در کاهش نابرابریهای اقتصادی،اجتماعی و سیاسی مناطق شهری و روستایی کشور و نیز تعدیل مهاجرتهای روستایی،گسترش متعادل فرصتهای شغلی بین این مناطق ضروری است.اگر چنین رویکردی مورد توجه قرار نگیرد،با توجه به شدت نابرابریهای اشتغال در سالهای اخیر،گسترش مهاجرتهای روستایی به شهرها و تخلیه مناطق روستایی با افزایش معضلات موجود شهری محتمل خواهد بود.چگونگی ایجاد اشتغال و کاهش نرخ بیکاری از دغدغههای اصلی کشور است.ایجاد فرصتهای شغلی به دلیل نقش مسلم آن در کاهش فقر و نابرابری،اهمیت خاصی دارد. در تحقیق حاضر نابرابری اشتغال مناطق شهری و روستایی کشور طی سالهای 1335 تا 1385 مورد بحث قرار گرفته است.نتایج بررسی نشان میدهد که طی مدت مذکور گرایش ایجاد فرصتهای شغلی به سمت مناطق شهری بوده به طوری که تعداد فرصتهای شغلی ایجاد شده در شهرها بیش از 5/25 برابر مناطق روستایی بوده است.طی این مدت،با اینکه بیش از 36/6 درصد بیکاران اضافه شده به مناطق روستایی اختصاص داشته،ولی تنها حدود 16 درصد اشتغال اضافه شده به این مناطق متعلق بوده است.این نابرابری و شکاف اشتغال نه تنها در طول سالهای بعد از پیروزی انقلاب اسلامی(1365-85)کاهش نیافته بلکه از حدود 4 برابر سالهای
خلاصه ماشینی:
"مقایسه سهم شاغلان و بیکاران اضافه شده مناطق شهری و روستایی در 05 سال(5331-58) در 02 سال قبل از انقلاب(5331-55)تعداد شاغلان کشور حدود 2/98 میلیون نفر افزایش یافته که 02/3 درصد آن به روستاها و 97/7 درصد دیگر به شهرها متعلق بوده است.
در این مدت رشد متوسط اشتغال شهری سالانه 3/7 درصد ولی رشد اشتغال روستایی تنها 0/6 درصد بوده است(توسلی،5731، 222) نگاهی به تحولات تعداد بیکاران مناطق شهری و روستایی کشور مبین روند معکوس مطالب فوق است،به گونهای که طی 05 سال جمعیت بیکار بیش از 2/8 میلیون نفر افزایش داشته و 81/8 برابر شده و سالانه 75 هزار نفر افزایش یافته است.
مقایسه تحولات بیکاری در 02 سال قبل و بعد از انقلاب نشاندهنده آن است که در 02 سال اول از هر 001 نفر بیکار اضافه شده در کشور نزدیک به 48 نفر در مناطق روستایی و 61 نفر نیز در مناطق شهری ساکن بودهاند؛به عبارت دیگر،افزایش تعداد بیکاران روستایی در این دوره بیش از 5 برابر مناطق شهری بوده است.
چنانکه ملاحظه شد،در طول 05 سال،افزایش تعداد شاغلان شهری بیش از 5/2 برابر افزایش شاغلان روستایی بوده و نابرابری شدیدی در ایجاد فرصتهای شغلی بین مناطق شهری و روستایی کشور وجود داشته است.
با مقایسه تحولات اشتغال شهری و روستایی کشور طی دو مقطع قبل و بعد از انقلاب مشخص شد که در سالهای بعد از انقلاب و با افزایش روند شهرنشینی،گرایش ایجاد اشتغال نه تنها تغییر معکوسی پیدا نکرده بلکه ایجاد فرصتهای شغلی در شهرها با شدت بیشتری تداوم یافته است که البته به نظر میرسد افزایش تعداد بیکاران شهری در این باره مؤثر بوده است."