چکیده:
با آنکه دین و دینداری،از ارکان مهم جامعهء ما محسوب میشود و در بین افراد،تأثیر پایداری دارد؛اما در سالهای اخیر،شاهد تغییرهایی در دینداری جوانان هستیم.به همین دلیل،با استفاده از مدلی بومی،به بررسی میزان پایبندی به ابعاد و نشانههای دینداری در بین دانشآموزان شهر قم پرداختهایم.روش تحقیق پیمایش و ابزار جمعآوری دادهها،به صورت پرسشنامه است.حجم نمونه،نیز با فرمول نمونهگیری کوکران،763 نفر برآورد شد.نتایج پژوهش نشانگر این است که میزان پایبندی دانشآموزان در ابعاد اعتقادات دینی، اخلاقیات و شرعیات،بیشتر و در عبادتهای جمعی و فردی و حوزهء ایمان،کمتر است. همچنین دینداری دانشآموزان با ترکیب همهء ابعاد و متغیرها،بیشتر به سمت متوسط میل میکند؛به طوریکه دینداری 37/5 درصد از دانشآموزان در سطح متوسط،42/9 درصد در سطح زیاد و 1/6 درصد در سطح کم است.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به لزوم پرهیز از تعاریف نوعی و ضرورت ارائهء تعاریف مصداقی و متناسب با اهداف و موضوع تحقیق در مطالعههای مربوط به دین،در این تحقیق با الهام از تعریف آیت الله جوادی آملی درباره دین الهی،دین اسلام به عنوان«مجموعهء عقاید،اخلاق،مناسک و احکامی که برای ادارهء فرد و جامعهء انسانی و پرورش انسانها به وسیله وحی و عقل در اختیار مسلمانان قرار دارد»،تعریف میشود.
همانگونه که ملاحظه میشود،این تعریف از نظر منطقی،یک تعریف حداکثری و مبتنیبر ویژگیها و ابعاد دین اسلام است که برای سنجش تجربی وضعیت دینداری در بین مسلمانان مناسب است؛بنابراین،در انجام مطالعههای مشابه در بین پیروان سایر ادیان،باید متناسب با موضوع و اهداف تحقیق،به گونهء مصداقی،تعریفی از دین مورد نظر ارائه شود.
جدول 1:مدل سنجش دینداری گلاک و استارک (به تصویر صفحه مراجعه شود) قابل توجه است که گلاک و استارک،به دنبال انتقادهای صورت گرفته مبنیبر اینکه بعد پیامدی،به خودی خود پیامد دینداری است،نه بعدی از ابعاد آن و در واقع،اثر باور،عمل، تجربه و دانش دینی بر زندگی روزمرهء فرد است که در سطح اجتماعی و روانی قابل سنجش است؛بنابراین،آنها در سال 0791،آنرا از همترازی با سایر ابعاد دینداری خارج نموده،از مدل کنار گذاشتند.
با توجه به اینکه اخلاق دینی در جامعهء ما،وزن و سهم قابل توجهی دارد و بیشتر مردم،به میزان زیادی اخلاق دینی دارند؛بنابراین،از جنبههای مثبت مدل شجاعی زند این است که اخلاق را به عنوان بعدی از دینداری تلقی کرده است که این بعد در بیشتر مدلهای مورد بررسی وجود نداشت؛ 3.
جدول 7:توزیع پاسخگویان براساس پایبندی به عبادات (به تصویر صفحه مراجعه شود) براساس اطلاعات ارائه شده در جدول شماره 8،از نظر میزان پایبندی به ابعاد و نشانههای دینداری،در مجموع،میزان اعتقاد به باورهای دینی(با میانگین 71/48)بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده است."