چکیده:
در این جستار که در چارچوب مطالعات مقدماتی برای تدوین برنامه پنجم توسعه بخش آموزش عالی صورت گرفته، تلاش شده است تا با برجسته ساختن مفاهیم و رویکردهای گوناگون بر چالشهایی که جهانی شدن در دو روایت فراروی نظامهای آموزش عالی از جمله نظام آموزش عالی ایران قرار می دهد، راهبردهایی ارایه شود که راهنمایی علمی برای تدوین برنامه توسعه بخش آموزش عالی کشور در برنامه پنجم توسعه باشد. از این رو، نخست برای درک مفهوم پیچیده جهانی شدن که در بخش آموزش عالی از آن به مثابه بینالمللی شدن دانشگاهها یاد میشود، فرایند تاریخی آن بررسی شده است. سپس، برای گسترش مفاهیم نظری به عرصه کنش، آثار و پیامدهای این پدیده در کشورهای توسعه یافته، کشورهای در حال توسعه و نهادهای بینالمللی مورد واکاوی قرار گرفته است. در پایان به منظور کاربردیتر ساختن یافتههای این پژوهش در عرصه ملی، وضعیت نظام آموزش عالی ایران در فرایند جهانی بینالمللی شدن بر مبنای فراتحلیلی آسیب شناختی مورد مطالعه تطبیقی با دو رویکرد اساسی جامعه دانش و جامعه اطلاعاتی قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
جهاني شدن و آموزش عالي ، گسست ميان نظريه تا کنش : راهبردهايي نوين براي توسعه آموزش عالي ايران ₓ حميد جاوداني استاديار گروه مطالعات مديريت آموزش عالي ، مؤسسه پژوهش و برنامه ريزي آموزش عالي چکيده در اين جستار که در چارچوب مطالعات مقدماتي براي تدوين برنامـه پـنجم توسـعه بخـش آمـوزشعـالي صورت گرفته ، تلاش شده است تا با برجسته ساختن مفـاهيم و رويکردهـاي گونـاگون بـر چالشـهايي کـه جهاني شدن در دو روايت فراروي نظامهاي آموزشعالي از جمله نظام آموزشعـالي ايـران قـرار مـي دهـد، راهبردهايي ارائه شود که راهنمايي علمي براي تدوين برنامه توسعه بخش آموزش عـالي کشـور در برنامـه پنجم توسعه باشد.
از اين رو، نخست براي درک مفهوم پيچيده جهاني شـدن کـه در بخـش آمـوزش عـالي از آن بـه مثابـه بين المللي شدن دانشگاهها ياد مي شود، فرايند تاريخي آن بررسي شده است .
2007) استروم کيست با به هم آميختن دو مفهوم جهاني شدن و بين المللي شدن آن را چالشي براي ورود دانشگاهها به عرصه رقابتهاي جهاني تلقي مي کند و بر اين باور پـاي مـي فشـارد کـه در سطوح دانشگاهي ، جهاني شدن از سوي انديشه پردازان دانشگاهي به «بين المللي شدن» تعبيـر مي شود که نه تنها بر برنامه هاي دانشگاهي ، اعضاي علمي و دانشجويان تأثير مي گـذارد، بلکـه حتي موجب تغييرات ساختاري نيز مي شود(٨١ :٢٠٠٧ ,Stromquist).