چکیده:
رشته ادیان و عرفان یکی از رشتههای دانشکده الهیات و معارف اسلامی است.شورای عالی برنامهریزی مشخصاتی کلی برای این رشته در سه مقطع کارشناسی،کارشناسی ارشد و دکتری تعریف و تبیین نموده است.ماهیت این رشته و گستردگی ابعاد و حوزههای مطرحشده در آن به گونهای است که در واقع اقتضا میکند به جای یک رشته چندین رشته شود.در این مقاله به این رشته درسی و سرفصل آن میپردازیم و آن را با رشتهها و سرفصلهای دانشگاه ادیان و مذاهب قم مقایسه میکنیم.
خلاصه ماشینی:
"معرفی رشته ادیان عرفان و جایگاه آن دانشکده الهیات و معارف اسلامی در زمینههای مختلف تفکر و تاریخ دینی و عقیدتی، عمدتا اسلام،به گزینش و تربیت دانشجو در چندین رشته مبادرت میکند:علوم قرآن و حدیث،فقه و مبانی حقوق اسلامی،فلسفه و حکمت اسلامی،تاریخ و تمدن ملل اسلامی و ادیان وعرفان که از دیرباز به عنوان گرایش بودند و اکنون در برخی از دانشگاهها،مانند سخت سمت،شماره 12،بهار 8831،ص 97-19 (*)عضو هیئت علمی سازمان مطالعه و تدوین«سمت» تاریخ دریافت:88/2/5 تاریخ پذیرش:88/3/6 دانشگاه تهران،به صورت رشته مطرح میشوند.
حال این سؤال مطرح میشود که آیا واقعا یک رشته تحت این عنوان گنجایش این همه گستردگی و تنوع را دارد و میتوان همه این مباحث را ذیل آن طرح و بررسی کرد؟ البته این امر عملا اتفاق افتاده است و وجود دارد،ولی چنین وضعیتی تاکنون چه ثمراتی داشته است و استاد و دانشجو از آنچه بهرهای بردهاند و سرانجام،حاصل آن از لحاظ علمی و تحقیقی چه بوده است؟برای تبیین این مسئله و پاسخ دادن به این سؤالها لازم است به جدول دروس دورههای مختلف این رشته توجه کنیم(جدول 1).
در واقع آنچه از ابتدا در بنیان این رشته در نظر گرفته نشده،بیتوجهی به تناسب نداشتن ظرف و مظروف است؛یعنی انتخاب ادیان و عرفان به عنوان یک رشته درسی در زیرمجموعههای دانشکده الهیات و معارف اسلامی؛حال آنکه باید دانشگاهی را به مطالعات ذیل این مقوله اختصاص داد.
مقایسه برخی از عناوین دروس این دانشگاه در رشتههای مشابه با رشته ادیان عرفان در رشته مذاهب اسلامی علاوه بر 22 واحد دروس پیشنیاز،23 واحد دروس تخصصی و اصلس در نظر گرفته شده است که 8 واحد آن به فرق و مذاهب کلامی اختصاص دارد."