چکیده:
از نکات قابل ملاحظه در دوران جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، دخالت ایالات متحده در مسائل امنیتی منطقه به نفع عراق بود که عملا در روند دفاعی جمهوری اسلامی ایران، تاثیرات بسیار نامطلوبی به جا گذاشت. یکی از موارد درخور توجه، حمله ی ناو وینسنس امریکا به هواپیمایی مسافربری ایران و سرنگونی آن است که با عنوان " دفاع مشروع " از ناوگان جنگی ایالات متحده در خلیج فارس اتفاق افتاد.
در این واقعه ایالات متحده به تفسیر موسع از دفاع مشروع متسول شد – این اقدام سرآغاز بسیاری از اعمال یکجانبه ی آن دولت در عرصه بین المللی محسوب می شود – و سرنگونی هواپیما را نتیجه ی عدم پذیرش قطعنامه 598 قلمداد کرد.
این حادثه موجب تهدید امنیتی جان اتباع و به مخاطره انداختن امنیت هوانوردی بین المللی شد و تاثیر قبال ملاحظه ای بر انصراف جمهوری اسلامی ایران از تعقیب اهداف ملی خود گذاشت. از نظر حقوقی ایالات متحده با جمهوری اسلامی ایران درگیر جنگ نبود به دلایل حقوقی مربوط به درگیریهای مسلحانه استناد جوید، لیکن منطق قدرت، اهداف امنیتی ایالات متحده و نظم مورد پذیرش قدرتها، چنین حرکتی را در قالب مفاهیم حقوقی ظاهر ساخت. نگارنده برآن است تا با بیان واقعیات این حادثه و طرح دیدگاه طرفین به تاثیر قلمروهای استراتژیکی در تصیمیمات بین المللی و تبعات امنیتی آن بپردازد و نقش حقوق بین الملل را در تنظیم قدرت بنمایاند.
خلاصه ماشینی:
"«5»شورا بر این اصل بنیادی که دولتها باید از توسل به استفاده از تسلیحات علیه هواپیمای غیرنظامی خودداری کنند،دوباره تأکید نمود؛همچنین از کلیه دولت هایی که هنوز پروتکل ماده سه مکرر در کنوانسیون هوانوردی بینالمللی کشوری را تصویب ننمودهاند،خواست تا هر جه زودتر در این مورد اقدام کنند؛نیز اکیدا از کلیه دولتها درخواست نمود تا از هر اقدامی که ممکن است ایمنی هوانوردی کشوری را در این ناحیه به خطر اندازد،خودداری کنند؛ «6»شورا توجه دبیر کل را به تشکیل فوری یک گروه حقیقت یاب برای تحقیق و تعیین کلیه حقایق مربوطه و جنبههای فنی زنجیره حوادث مربوط به پرواز و انهدام هواپیما،معطوف نمود؛ «7»شورا از کلیه طرفهای مربوطه درخواست نمود،در تحقیق همکاری کامل داشته باشند؛ «8»رئیس شورا و دبیر کل باید هر چه زودتر گزارش کاملی را در حین اجلاس 125 در سپتامبر 1988 به شورا ارائه نمایند؛ «9»شورا همچنین رئیس شورا و دبیر کل را به موارد زیر فراخواند: الف-ادامه تلاشهای خود با همه دولتهای مربوطه جهت استقرار هر چه زودتر ترتیبات مناسب به منظور هماهنگی کامل عملیات پرواز غیرنظامی در ناحیه،تا حفاظت کامل از ایمنی هوانوردی غیرنظامی به عمل آید؛ ب-اتخاذ کلیه تدابیر لازم با همکاری دولتهای مربوطه جهت بهبود ترتیبات تعیین مسیر در ناحیه به منظور ایجاد سهولت در عملکرد ایمن کار و شد هوایی غیرنظامی؛ ج-پذیرفتن انجام بیدرنگ کلیه مطالعات لازم برای بهبود معیارها و رویههای توصیهای به منظور جلوگیری از تکرار چنین سوانح غمانگیزی؛ د-رئیس شورا و دبیر کل باید در اسرع وقت ممکن در مورد اجرای موارد الف،ب و ج به شورا گزارش دهند."