چکیده:
پژوهش حاضر با هدف ساخت آزمون سنجش حسادت صورت گرفت؛ به همین منظور ابتدا آموزه های اسلامی درباره نشانگان حسد از قرآن و احادیث به صورت توصیفی گردآوری و سپس دسته بندی، تلفیق، تجزیه و تحلیل شد. در مرحله بعد به استناد این نشانه ها و به کمک روش های روان سنجی و مباحث آماری، آزمونی چهل ماده ای طراحی و تدوین شد. میانگین نظرات بیست نفر از کارشناسان و متخصصان مسائل اسلامی و روان شناسی، نمره روایی 87.6 درصد را نشان می دهد؛ بنابراین، آزمون از روایی محتوایی بالایی برخوردار است. اعتبار آزمون با اجرا بر روی 353 نفر آزمودنی واقعی و با استفاده از فرمول ها و روش های آماری و نیز برنامه تخصصی spss، محاسبه و تایید شد. میزان آلفا، هم بستگی بین دو نیمه و هم بستگی سه مولفه شناختی، عاطفی و رفتاری، با نمره کل آزمون بر اساس هم بستگی پیرسون(r) بالاتر از 0.7 و نشانگر اعتبار بالای آزمون است. نتایج آزمون T درباره میزان نمره حسادت زنان و مردان، و نیز افراد مجرد و متاهل تفاوت معناداری را نشان داد. هم اکنون آزمون سنجش حسادت، برای کاربرد و اجرا در پژوهش های بعدی، آماده استفاده است.
The present research was conducted to make a measurement for testing jealousy. The first step was to collect the Islamic doctrines as to the symptoms of jealousy from the Holy Qur’an and traditions (hadiths) in a descriptive manner and the next step was to classify، combine and analyze them and the last step was to make a forty-item
test based on the symptoms and the methods used in psychometrics and statistics. The results obtained from the survey in which average 20 persons versed in psychology and Islamic subjects had offered their opinions showed the reliable score of 87.6. The test validity and reliability was established when 353 people as the real examinees took
part in the test making use of statistical methods and formulas، especially the computer program SPSS used for statistical analysis. Cronbach’s alfa، spilit-half correlation، correlation of the three cognitive، emotive and behavioral constituents، or the total score in
terms of Pearson correlation(r) is above 0.7، which indicates that the test validity is high. The results of the test (T) showed that there is as significant a difference between men and women in the scores for jealousy as there is between the married and unmarried people. The jealousy test is now available to be used and carried out in further
researches.
خلاصه ماشینی:
دستاوردهای روانشناسی امروز دربارة بیشتر نابهنجاریهای اخلاقی و رفتاری، از جمله حسادت، پاسخگو نیست و از سویی با آنکه در آیات و روایات، و منابع اخلاقی و تاریخی به موضوع حسد بسیار توجه شده است، ولی بازبینی پژوهشهای انجامشده در زمینة حسادت نشان میدهد که اینهمه منابع غنی با نگاه روانشناختی تبیین نشدهاند و حسادت به دقت نشانهشناسی نشده است؛ بنابراین، تاکنون مقیاسی از منظر اسلام برای سنجش حسادت طراحی نشده است.
روش پژوهش پژوهش حاضر که برای بررسی ویژگیهای روانسنجی مقیاس مقدماتی سنجش حسادت از دیدگاه اسلامی صورت گرفته است، جزء پژوهشهای توصیفی از نوع همبستگی است.
محاسبة همبستگی هر ماده با کل آزمون پس از بررسی اعتبار پرسشنامه به کمک ضریب آلفای کرونباخ و روش دونیمه کردن اسپیرمن براون و گاتمن، میزان همبستگی مؤلفهها با یکدیگر و نمرة کل مقیاس بر اساس همبستگی پیرسون در سطح معناداری 0.
روایی آزمون برای محاسبة روایی آزمون، ابتدا از روش روایی محتوایی استفاده شده است؛ به این معنا که مقیاس چهل مادهای با پنج گزینة کاملا مربوط، «تا حدودی مربوط»، «نظری ندارم»، «تاحدودی نامربوط و کاملا نامربوط» در اختیار بیست نفر از کارشناسان و صاحب نظران مباحث اسلامی و روانشناسی قرار گرفت و از آنها خواسته شد میزان ارتباط هر ماده با سنجش حسادت را با انتخاب یکی از گزینههای پنجگانه تعیین کنند.
6. یافتههای تحلیلی از آزمون t دربارة متغیر وضعیت تأهل نشان میدهد که تفاوت میانگین عامل رفتاری و نمرة کلی حسادت افراد متأهل و مجرد معنادار است ( 2.