چکیده:
پایداری مفهومی است که توجه اساسی آن بر حفظ سرمایه ها (انسانی، طبیعی، اجتماعی و اقتصادی) در جهت عدالت بین نسلی است. توسعه پایدار در صورتی تحقق می یابد که همپوشی بین لایه های اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی ایجاد گردد. این بدان معنی است که هر یک از سیستم ها و زیرسیستم های اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی به حد مطلوبی از پایداری دست یابند تا بتوان در مورد پایداری به قضاوت پرداخت. جامعه روستایی ما تحت تاثیر روندها و سیاست های دهه های اخیر دچار تحولات گسترده ای شده است، اما شواهد به گونه ای است که نشان از حرکت روستاها به سمت ناپایداری ـ و به ویژه ناپایداری اجتماعی ـ دارد. فقدان الگوی نظام مند در تبیین وضع موجود جوامع روستایی کشور و نیز عدم طراحی مطلوب شاخص های پایداری اجتماعی و به ویژه شاخص های ذهنی در برابر شاخص های عینی، در این آشفتگی نقش عمده ای داشته اند. بررسی نظری نوشتارهای توسعه پایدار و پایداری اجتماعی، طراحی و سنجش شاخص های ذهنی پایداری اجتماعی با استفاده از مدل تاپسیس فازی در سطح 21 روستا و 306 خانوار نمونه در دهستان حومه مرکزی شهرستان خدابنده، نشان داده است که شاخص های ذهنی و نیز مدل به کار گرفته شده، به خوبی توانسته اند واقعیات جامعه روستاهای نمونه را تبین کنند، به گونه ای که در نهایت پس از اجرای مدل براساس شاخص های ذهنی پایداری اجتماعی، روستای آقچه قیا بالاترین و روستای ورجوشان پایین ترین میزان پایداری اجتماعی در بین روستاهای نمونه را ارائه کرده اند.
خلاصه ماشینی:
"این مقاله بر آن است تا در نگرشی نو به مفهوم توسعه پایدار روستایی، به تبیین و ارزشگذاری شاخصهای آن در حیطه اجتماعی از بعد کیفی و ذهنی بپردازد و ضمن سنجش سطح پایداری اجتماعی سکونتگاههای روستایی دهستان حومه بخش مرکزی شهرستان خدابنده استان زنجان در بهار سال 1388، اقدام به ارائه روشها و مدلهای مناسب رتبهبندی مراکز روستایی، با استفاده از تکنیک رتبهبندی براساس تشابه به حل ایده آل فازی کند.
تعامل جامعه، محیط و اقتصاد در فرایند توسعه پایدار منبع: Programme Office for Social and Ecological Standards, 2004 Copyright by GTZ, Chance for sustainable development بهعلاوه، بسترسازی بهمنظور ظهور و بروز خلاقیتها، بسیج آحاد مردم در جهت تأمین اهداف توسعة پایدار، و نیز اطمینان از «آیندهای بهتر برای همه» با تأکید بر رفاه مردم بومی و تأکید بر نقش حیاتی آنان در مدیریت محیطی و توسعه، از ارکان تعریف پایداری اجتماعی است (Moffatt, 1996, 35)."