چکیده:
تحولات فرهنگی،اجتماعی،اقتصادی و سیاسی در سالهای اخیر بسیاری از زبانهای محلی و اقلیت را در معرض خطر انقراض قرار داده و زبانهای محلی ایران نیز از این قاعده مستثنی نیستند.امروزه در استان مازندران نیز شاهد فراگیری و کاربرد روزافزون فارسی و کاهش کاربرد مازندرانی در حوزههای مختلف هستیم و ادامه این روند میتواند تهدیدی برای موجودیت این زبان باشد این پژوهش با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه به بررسی میزان کاربرد و فراگیری مازندرانی در چندین حوزه و در سه گروه سنی در شهر آمل پرداخته است.یافتههای این پژوهش نشان میدهند که در برخی حوزههای غیر رسمی مانند خانواده مازندرانی زبان غالب است اما در حوزههای رسمیتر مانند مدرسه و اداره فارسی غلبه دارد.در تمامی حوزهها کاربرد فارسی در بین جوانان بیش از گروههای سنی بالاتر است،در ضمن زنان بیش از مردان،شهرنشینان بیش از روستانشینان و افراد تحصیل کرده بیش از افراد بیسواد یا کمسواد از فارسی استفاده میکنند.نگرشها نسبت به مازندرانی،به ویژه در بین جوانان چندان مثبت نیست،با در نظر گرفتن موارد ذکر شده میتوان ادعا کرد
خلاصه ماشینی:
"این ارقام در جدول 2 نشان داده شدهاند: جدول 2-میزان افراد مسلطتر بر فارسی یا مازندرانی-آمل (به تصویر صفحه مراجعه شود) اگرچه در مجموع تعداد افرادی که بر زبان فارسی تسلط بیشتر دارند کمتر از تعداد افرادی است که بر مازندرانی مسلطترند،ارقام به دست آمده حکایت از آن دارند که گرایش به فراگیری فارسی به عنوان زبان غالب به سرعت در حال افزایش است،زیرا در گروه سنی اول تعداد افرادی که بر فارسی تسلط بیشتری دارند بیش از افرادی است که بر مازندرانی مسلطترند.
برای بررسی این موضوع میزان کاربرد فارسی در حوزه خانواده در گروه 81 تا 41 ساله به تفکیک جنسیت مد نظر قرار گرفته است: (به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار 4-مقایسه کاربرد فارسی توسط دختران و پسران 41 تا 81 سال در حوزه خانواده-آمل چنانکه مشاهده میشود در تمامی موارد در حوزه خانواده،دختران بیش از پسران از زبان فارسی استفاده میکنند و به نظر میرسد که در سایر حوزهها و موقعیتها نیز زنان بیش از مردان تمایل به کاربرد زبان فارسی داشته باشند.
درصد و فراوانی هریک از این گزینهها در هرسه گروه سنی در جدول زیر نشان داده شده است: جدول 8-مقایسه دیدگاه سه گروه سنی در مورد ضرورت دانستن زبان مازندرانی-آمل (به تصویر صفحه مراجعه شود) از نظر اکثریت افراد در هرسه گروه سنی دانستن زبان مازندرانی«خیلی»ضرورت دارد و بهطور میانگین حدود 37 درصد از کل آزمودنیها چنین عقیدهای دارند و این خود جای بسی امیدواری است."