چکیده:
اختراعات دارویی به عنوان چالش برانگیزترین موضوع حقوق مالکیت فکری، بستر اختلاف نظرهای بسیار میان کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه بوده و در چند سال اخیر، مقوله ای جدید بر چالش های موجود افزوده شده و آن امکان یا عدم امکان ثبت کاربرد جدید دارویی به عنوان یک اختراع. در این مقاله سعی می شود ضمن بیان و نقد استدلالات حقوقی و اقتصادی مخالفان و موافقان حمایت از این موضوع جدید، چالش های حقوقی و اقتصادی پذیرش آن را برای کشورهای در حال توسعه تبیین کرده و راهکارهایی را به قانون گذار ایرانی و گروه مذاکره کننده کشور در فرایند الحاق به سازمان تجارت جهانی (WTO) پیشنهاد دهد. نویسنده مقاله درصدد اثبات این فرضیه است که حمایت از این موضوع، چالش های بسیار خصوصا در بعد اقتصادی برای کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران به همراه خواهد داشت.
خلاصه ماشینی:
"ج-)دلایل اقتصادی حمایت از کاربرد جدید دارویی،پیامدهای اقتصادی منفی بسیاری را بر اقتصاد کشورهای در حالتوسعه تحمیل میکند که در اینجا تنها دو مورد از عمدهترین این پیامدها را در دو حوزه مصرف دارو و تولید دارو مشاهده کرد که در ادامه به تشریح آنها میپردازیم: ج-2-1)اثر منفی اقتصادی راجع به بر بخش مصرف دارو اعطای ورقه اختراع به کاربردهای جدید دارویی و برقراری قانونی حقوق انحصاری برای صاحب ورقه اختراع،باعث افزایش قیمت دارو و دشوار شدن دسترسی بیماران به داروها چه در کشورهای در حالتوسعه و چه در کشورها یتوسعه یافته میشود زیرا شرکتهای داروسازی،هزینههای کلان تحقیق و توسعه و هزینه ثبت اختراع در مراجع ثبت را بر قیمت دارو میافزایند1همچنین افزایش حقوق انحصاری صاحان اختراع،رقابت در بازار را با خطر بالقوه بیشتر روبرو میسازد و احتمال سوق یافتن بازار رقابتی به سوی بازار انحصاری بیشتر خواهد بود2.
این استدلال ضمن آنکه تا حدودی درست است،اما کامل نیست و موضوع را همهجانبه ننگریسته است زیرا کمتر صاحبنظر اقتصادی است که معتقد باشد این حمایت بخودی خود میتواند ورود فناوری را تسهیل نماید؛در واقع عوامل متعدد باشد این حمایت بخودی خود میتواند ورود فناوری را تسهیل نماید؛در واقع عوامل متعد مانند زیرساختهای مناسب اداری و اقتصادی و سیاسی است که در این ارتباط نقش اصلی را دارند و الا ممکن است کشوری بدون داشتن این زیرساختها صرفا به حمایت قوی حقوقی از اختراعات داوریی بپردازد و این حمایت قانونی تاثیری چندان در انتقال فناوری نداشته باشد؛به علاوه،با بررسی سایر ابعاد اقتصادی میتوان دریافت که حمایت از کاربرد دید دارویی در حوزه انتقال فناوری میتواند چالشهای اقتصادی زیادی برای کشورهای در حالتوسعه ایجاد کرده و گاه مستقیم یا غیرمستقیم،هزینههایی را بر این کشورها تحمیل مینماید زیرا اولا:کشورهای صنعتی میتوانند با قدرت مانرو بیشتر،این شرط را در قراردادهای انتقال تکنولوژی بگنجانند که تکنولوژی مزبور با قیمت بیشتری به کشور متقاضی، وارد خواهد شد."