چکیده:
در این مقاله 70 دستنویس پهلوی و اوستایی از دیدگاه نسخهشناسی مورد بررسی قرار گرفته و تحلیلی اجمالی از برخی نشانهها،آرایهها و آذینهای به کار رفته در آنها ارائه شده است.این ویژگیها شامل نحوهء شمارهگذاری صفحات،نگارش کلمات آغازین در سرلوحها و چگونگی کاربرد نقطه میشود که حروف نقطهدار،تک نقطهها،سه نقطهها،شکلهای ترکیبی با سه نقطهها و چهار نقطهها و استفاده از چند گل به جای سه نقطه و چهار نقطه را در برمیگیرد. همچنین به کار بردن شکلهای ستاره یا گل مانند و شکلهای حیوانی و انسانی برای تزئین،نشاندار کردن حروف و کلمات برای شاخص کردن بخشی از متن، شیوهء تصحیح کلمات،سوارنویسی کلمات،کشیدهنویسی،ضخیم نوشتن برخی کلمات،و نیز نشانههای فضا پرکن،وارونهنویسی برخی کلمات و جدولها مورد بررسی قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"دستنویسهای فرهنگ باستانی ایران به یاد دکتر ماهیار نوابی تقدیم به دکتر ژاله آموزگار نشانهها،آرایهها و آذینها در دستنویسهای پهلوی و اوستایی بهرام برومند امین* چکیده: در این مقاله 07 دستنویس پهلوی و اوستایی از دیدگاه نسخهشناسی مورد بررسی قرار گرفته و تحلیلی اجمالی از برخی نشانهها،آرایهها و آذینهای به کار رفته در آنها ارائه شده است.
morat?ahuro?mazda?spe?tama?i zarao?us?tra?i گفت اهورا مزدا به زردشت اسپیتمان در نسخهء l 4 در بالای متن صفحه و با فاصلهء مناسبی با آن،حدود 4 سطر،عبارت زیر نوشته شده است:* pad na?m i?da?da?r ohrmazd da?dgar در نسخه l 4 نیز این عبارت کوتاهتر شده و به صورت زیر آمده: pad na?m i?
* در نسخه j 1 نیز عبارت«بنام ایزد بخشاینده و بخشایشگر مهربان»به خط نستعلیق کممایهای که دو طرف آن با«سه نقطه»احاطه شده آغاز میگردد و در زیر آن،دو سطر دیده (به تصویر صفحه مراجعه شود) *ت 11:برگ آغازین متن.
در دستنویس MU 35 (ص 531)از نقطههای تو خالی بهعنوان فضا پرکن استفاده شده و کاتب هرجا کلمه را تماما نوشته ولی طول سطر نسبت به سطر بالای یکوتاهتر وبده،این فضای خالی باقیمانده را با نقطههای توخالی پر کرده و نوعی تعادل از نظر سیاهی مابین سطرها به وجود آورده است.
اگرچه چیدمان کلمات و سطرها در صفحه در بیشتر دستنویسها به صورت افقی و مستطیل شکل است،اما نمونههای نادری هم از دستنویسها مانند TD 23 (ص 68، 571،461،661)وجود دارند که برخی از سطور اریب نوشته شده و دارای نظم و ترتیب متفاوتی میباشند."