چکیده:
شیخ محمد حسن گیلانی از دانشمندان شیعی سدهء سیزدهم هجری است.اصل وی از گیلان،تحصیلاتش در نجف اشرف و اواخر عمر خود را در خوی گذراند و در آنجا دار فانی را وداع گفت.گیلانی کتابخانهای برای خود تشکیل داد و در سال 1248 ق،آن را موقوفات حسنیه نامید و وقف خاندان خود کرد. از تعداد کتابهای کتابخانهء گیلانی اطلاعی در دست نیست.اخیرا با اقدام خیرخواهانه یکی از بازماندگان گیلانی تعداد سی و سه نسخه از کتابهای وقفی گیلانی به مدرسه نمازی خوی منتقل گردید.با احتساب چند نسخه دیگر از کتابهای وی که قلا در این کتابخانه بوده،تعداد کتابهای باقی مانده از گیلانی به حدود پنجاه عدد میرسد.موضوع این سی و سه نسخه ادبیات عرب، فقه،فلسفه،عرفان و ریاضیات است و اغلب نسخهها دارای امتیاز و ویژگی خاصی هستند.برخی از آنها متعلق به سدهء هشتم و نهم است.همچنین چند رساله منحصر در بین آنها به چشم میخورد.
خلاصه ماشینی:
مجموعهء وقفی شیخ محمد حسن گیلانی بر مدرسهء نمازی خوی علی صدرایی خویی موسسه دارالحدیث-قم چکیده: شیخ محمد حسن گیلانی از دانشمندان شیعی سدهء سیزدهم هجری است.
نسخه دیگری از این دیوان در کتابخانه مجلس (فهرست 044/63)موجود است.
2. شرح الانموذج(نحو-عربی) اردبیلی،عمادالدین محمد عبدالغنی،-746 ق.
رساله عملیه(فقه-فارسی) از مؤلفی ناشناخته.
مجموعه رسایل ریاضی مجموعه بسیار مهمی است مشتمل بر یک رساله عرفانی و هشت رساله و چندین فایده ریاضی،کاتب این مجموعه دانشمند ریاضی شیعی در سدهء دهم، عطاءاللّه بن مسیح بن ابراهیم بن حسن بن کرماللّه آملی است که آنها را در سالهای 609 الی 139 ق،در نجف اشرف تحریر کرده است.
2. مختصر فی علم الحساب(ریاضیات-عربی) از مؤلفی ناشناخته.
مجموعه این مجموعه دارای دو بخش است:بخش اول که شامل شش رساله عرفانی مهم است که به دست یکی از عارفان سدهء هشتم هجری محمد بن محمد بن احمد ملقب به ضیاء حافظ در سال 907 ق،برای یکی از اقطاب عرفانی قطبالدین نام تحریر شده است.
در این بخش چند رساله منحصر فارسی و عرفانی وجود دارد.
3. شرح رساله وضعیه(منطق-عربی) از مؤلفی ناشناخته.
4. رسالة فی تقسیم علم الحکمة(فلسفه-عربی) ابن سینا،حسین بن عبدالله،073-824 ق.
اثر فارسی است در اثبات نبوت و چگونگی وحی که در عنوان نسخه به ابن سینا نسبت داده شده است.
نسخه دیگری از این رساله در کتابخانهء مجلس موجود است که به ملاعلی نوری نسبت داده شده که با توجه به تاریخ تحریر نسخه حاضر،این نسبت درست نیست.
جنگ(عربی) جنگی است که در سدهء سیزدهم تدوین شده و دارای این مطالب است: 1.