چکیده:
مطالعات دینپژوهانه از عرصههای پراهمیت تحقیق در حیات فکری و فلسفی بشر است. یکی از مباحث مهم در این عرصه بازپژوهی فهم و معرفت دینی، زیرساختها و مبانی نظری و نتایج و بروندادهای آن است. آنچه ما را به تحقیق در این عرصه وامیدارد حد اقل دو نکته است:1. بازشناسی و تنقیح مبانی هر دانشی در کاربست درست و آگاهانه آنها و اصلاح و تکمیل روششناسی آن دانش مؤثر است. بنابراین، معرفت دینی بهینه، تابعی از شناخت و کاربست درست مبانی آن میباشد؛ 2. امروزه بخش قابل توجهی از پرسشها و شبهات فهم و معرفت دینی را هدف گرفته است. جریان تهاجم فرهنگی و جنگ نرم نیز نشانهرفتن معرفت دینی و مبانی آن را آوردگاه مناسبی برای تحقق اهداف دینستیزانۀ خود یافته است. بنابراین، شناسایی مبانی حقیقی فهم دین و تمییز آن از مبناسازیهای نادرست، همچنین بازکاوی تأثیرات واقعی آنها از پندارههای ناصواب معارضان، برای دفاع از معرفت دینی و در نهایت دفاع از دین ضروری و اجتنابناپذیر است. بدینروی، تحقیق حاضر در پی تبیین اصول و مبانی فهم دین و بیان نتایج و بروندادهای آن است. مبانی مورد بحث در این تحقیق به هفتگونه تقسیم و در ذیل هرگونه اصولی چند بررسی شدهاند. این اصول برآیندهای مشترک و همسویی در فهم و معرفت دینی دارند. مبانی یادشده در هفت گفتار به شرح زیر بررسی شده است: مبانی معرفتشناختی، مبانی خداشناختی، مبانی انسانشناختی، مبانی دینشناختی، مبانی وحیشناختی، مبانی قرآنشناختی و مبانی راهنماشناختی.
Religious studies is one of the most important researches in the intellectual and philosophical life of human being; and one of the main tasks in this field is a second research on understanding and religious knowledge، its theoretical bases and foundations and also its results. There are at least two points which lead us to research in this field:
1-Recognition and improvement of the foundations of any knowledge is quite effective on its correct and deliberate use and the development and integration of its methodology. Therefore the best religious knowledge is a function of a correct recognition and use of its foundations.
2-A considerable number of questions and doubts، nowadays، are about understanding and religious knowledge. Fighting against religion، the cultural aggression and the culture war have attacked religious knowledge and its foundations. Thus to defend religious knowledge and in fact to defend religion، it is necessary to identify the real foundations of understanding religion and distinguish them from incorrect foundations; and also it is necessary to investigate their real effects and distinguish them from incorrect ideas posed. Therefore this research tries to explain the principles and foundations of understanding religion and clarify its consequences. The mentioned foundations are divided into seven categories and some principles are explained in each category. These principles have some common and uniform results in understanding and religious knowledge. The mentioned foundations are investigated in seven sections as follows: epistemological foundations، theistical foundations، anthropological foundations، foundations related to understanding religion، revelation، Quran and foundations related to understanding guide.
خلاصه ماشینی:
"اصل صفتمندی خدا باورداشت صفتمندی کمالی خداوند بسترساز درک معنایی ایجابی از آیات بیانگر اوصاف الهی در قرآن و دیگر نصوص دینی است و بدون آن، فهم اینگونه نصوص گرفتار دشواری جدی خواهد شد.
3. اصل امکان شناخت اوصاف الهی انگارۀ فوق، زیرساخت فهم غالب آموزههای خداشناختی دین است و با واسطه بر فهم پارهای دیگر از آموزههای دینی و حل بسیاری از مسائل نظری و معرفتی مؤثر و راهگشا میباشد.
برونداد سرشتمندی انسان سرشتمندی آدمیان، بهویژه آنسان که در قرائت اسلامی آمده، یکی از بنیادها و لوازم اساسی فهم صائب و مشترک از دین و پشتوانۀ نیرومندی برای پاسخ به شبهات در عرصۀ معرفت دینی است.
در نتیجه: الف) اگر فهمی از دین با درکی قطعی از واقعیت در تعارض افتد، آنچه مورد بازنگری قرار خواهد گرفت، فهم ما از دین است، نه ارزش و اعتبار دین؛ ب) اعتبار ادیان متعارض و مخالف با یکدیگر نفی و مجال بر پلورالیسم دینی، تنگ خواهد شد؛ ج) از میان فهمها و قرائتهای ناهمساز از دین تنها یکی امکان صدق دارد و بقیه مردود خواهند بود.
برونداد بنیاد الهی امامت الهیبودن بنیاد امامت، با توجه به شرایط، کارویژهها و جایگاه ممتاز و بلند آن، نتایج چندی در عرصۀ فهم و معرفت دینی دارد که برخی از آنها عبارتند از: 1.
نتایج پارهای از بروندادهای دستیابی به این منبع عبارت است از: الف) مصونسازی حداکثری از نتایج مهم حجیت سنت و سیرۀ امامان(، استمرار نص و حداکثر مصونسازی در برابر انحرافات و کژاندیشیها در عرصۀ درک و فهم حقایق و آموزههای دینی شده است (ر."