چکیده:
برای رسیدن به توسعه پایدار داشتن برنامهریزی با تکیه بر ارزیابی همه جانبه محیط طبیعی امری ضروری است. با توجه به اینکه محیط زیست طبیعی توان اکولوژیکی محدودی را برای استفادههای انسان داراست، ارزیابی توان اکولوژیکی به عنوان هسته مطالعات زیست محیطی با پیشگیری بحرانهای موجود، بستر مناسبی برای برنامهریزی زیست محیطی فراهم میآورد. تحلیل قابلیت اراضی برای توسعه شهری یکی از اصلیترین مقولاتی است که برنامهریزان شهری با آن سروکار دارند. در این مقاله طی رویکرد ارزیابی چند معیاره با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (Analytical Hierarchy Process) و روش مقایسة زوجی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، ارزیابی توان اکولوژیکی حاشیه شهر تبریز برای توسعه کالبدی بر پایه مشاهدات محیطی (دوازده معیار طبیعی و انسانی) صورت گرفته و نقشة نهایی در محدوده مذکور تهیه شد. این نقشه نواحی مناسب برای توسعه کالبدی شهر را نشان میدهد. نتایج این پژوهش میتواند مورد استفاده برنامهریزان شهری قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
"ارزیابی توان اکولوژیک اراضی با استفاده از سیستمهای اطلاعات جغرافیایی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (مطالعة موردی: اراضی حاشیه شهر تبریز) فریده نقدی 1 *، سید محسن حسینی 2 و شقایق صدر 3 (تاریخ دریافت: 8/9/89 ؛ تاریخ پذیرش: 23/1/90) چکیده واژههای کلیدی: مربی دانشکده محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.
آنها بر اساس عوامل شیب، سری خاک و قابلیت زمین و چگونگی آبیاری، منطقه مورد مطالعه خود را به چهار واحد تقسیم کرده، سپس با استفاده از تحلیل نقشهها و اطلاعات مربوطه در محیط GIS به ارزیابی تناسب اراضی برای هر واحد پرداختند.
هدف این تحقیق، ارزیابی توان اکولوژیکی حاشیه شهر تبریز برای توسعه بر اساس 12 معیار در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی با فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و روش مقایسه زوجی است.
پس از تعیین وزن هر معیارها، ارزیابی چند معیاری در محیط GIS با استفاده از عملیات همپوشانی و تابع اجتماع انجام شده و نقشه نهایی توان اراضی برای توسعه شهری به دست آمده است.
در شکل 6 نقشه نهایی توان اکولوژیکی اراضی حاشیه شهر تبریز جهت توسعه پایدار شهری در 6 طبقه با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی آورده شده است.
In this paper, by Analytic Hierarchy Process (AHP) through the perspective of Multi Criteria Evaluation (MCE) Approach and within the Geographic Information Systems (GIS), ecological capability of the suburbs surrounding Tabriz city was assessed (natural and human in terms of 12 criteria) to examine the physical development of Tabriz city and final mapping of the region was provided."