چکیده:
یکی از موانع عمده تحقق هدف های آموزش و پرورش در مدرسه وجود تعارض و اختلالات رفتاری دانش آموزان است. این در حالی است که تعارض جز اجتناب ناپذیر زندگی روزمره است و اگر انسان به طریق مثبت و سازنده با آن برخورد کند، می تواند عاملی برای یادگیری و رشد شخصی باشد. میانجیگری یکی از روش های موفق مدیریت تعارض است که در بسیاری از کشورها برای پیشگیری از مشکلات رفتاری و کمک به ایجاد تفاهم و حل مسالمت آمیز، مسائل و اختلاف های بین افراد، گروه ها و ملت ها به کار گرفته می شود. فلسفه میانجیگری در مدرسه این است که دانش آموزان در صورتی که آموزش خاصی در زمینه چگونگی حل تعارض دریافت کنند، می توانند تعارض های خود را به طریقی مسوولانه و سازنده حل کنند. کسب مهارت های حل تعارض همچنین می تواند به افزایش اعتماد به نفس در دانش آموزان و بهبود روابط آنان با یکدیگر بینجامد.
در مقاله حاضر، نگارنده ضمن اشاره به تاریخچه میانجیگری و کاربرد آن در خانواده، محله، سازمان ها و در سطح بین المللی، به توصیف و تحلیل فرایند میانجیگری در مدرسه از طریق بزرگسالان و در بین همتایان می پردازد و نتایج مثبت این رویکرد و محدودیت های آن را بررسی می کند. در پایان مقاله، کاربرد میانجیگری در مدرسه های ایران به عنوان روشی برای پیشگیری و کاهش اختلالات رفتاری دانش آموزان، به ویژه برای تعدیل بحران های نوجوانی مورد توجه قرار می گیرد
خلاصه ماشینی:
"میانجیگری یکی از روشهای موفق مدیریت تعارض است که در بسیاری از کشورها برای پیشگیری از مشکلات رفتاری و کمک به ایجاد تفاهم و حل مسالمتآمیز،مسائل و اختلافهای بین افراد،گروهها و ملتها به کار گرفته میشود.
روشهای نوین برخورد با مسائل رفتاری،اغلب بر دیدگاهی سیستمی و ترکیب و تعامل عوامل متفاوت در ایجاد رفتار فرد تکیه دارند و بهجای اینکه مشکلات را درون دانشآموز جستوجو کنند،آن را در چارچوب وسیعتری مورد بررسی قرار میدهند؛به نحوی که دانشآموز،خانواده، محیط اجتماعی،فرهنگی و به خصوص مدرسه و متغیرهای درونی آن را از عوامل مؤثر در ایجاد مسائل انضباطی تلقی میکنند و برای پیشگیری و کاهش رفتارهای نامطلوب،به مداخله در هریک از عوامل یاد شده،به خصوص تغییر شرایط اجتماعی-روانی مدرسه توجه میکنند.
روشهای منشعب شده از نظرات فوق که خود انضباطی و برقراری ارتباط مثبت بین بزرگسالان و دانشآموزان را تشویق میکند،بهجای اعمال خشونت در مقابل رفتارهای ناسازگارانه،بر آموزش مجموعهای از فنون حل تعارض و آماده کردن کودکان و نوجوانان برای ارائه پاسخهای خلاقه در مقابل مشکلات ارتباطی خود تأکید دارد.
در این مقاله،میانجیگری به عنوان یکی از فنون مؤثر حل تعارض و اختلاف بین افراد وگروهها و به منزله نگرش تربیتی و وسیلهای آموزشی برای حمایت از کودکان و نوجوانان در مدرسه تشریح میشود تا در فرصتی دیگر،سایر روشهای سازندهء اصلاح رفتار دانشآموزان نیز بررسی و تحلیل شود.
الف)میانجیگری بزرگسالان در اینروش،خدمات میانجیگری از طریق افراد متخصصی به نام میانجی یا«مدیاتور»9انجام میگیرد که اغلب از خارج مدرسه(دانشگاهها و مؤسسات تحقیقاتی،و سازمانهای خدمات اجتماعی) برای پیشگیری و کمک به معلمان در حل مسائل و مشکلات رفتاری و تحصیلی دانشآموزان به مدرسه دعوت میشوند."