چکیده:
تحقق آرمانها، اهداف،راهبردها وبرنامههای آموزشی و درسی و پاسخگویی صحیح به
نیازهای مخاطبان آموزش و پرورش بدون وجود مدیران و رهبران آموزشی آگاه، مجرب و
آفریننده امکانپذیر نیست، اما سؤال این است که به راستی چه استانداردهایی را
میتوان برای سنجش شایستگیهای عملکرد برای ارزشیابی عملکرد مدیران آموزشی تدوین
کرد؟
هدف اصلی این پژوهش تدوین استانداردهای سنجش عملکرد (شایستگیهای عملکرد) مدیران
آموزشی دورة راهنمایی و ارائة الگوی مناسب برای استانداردسازی عملکرد مدیران
آموزشی دورة راهنمایی (شهر تهران) است.
در این پژوهش پژوهشگر ابتدا بر پایة مطالعات کتابخانهای و جستجوهای اینترنتی به
بررسی مبانی نظری و پیشینة پژوهش در داخل و خارج اقدام و سپس با استفاده از نتایج
حاصل از بررسیهای تطبیقی و مبانی نظری مربوط به پژوهش مجموعهای از معیارهای سنجش
شایستگیهای عملکرد مدیران آموزشی را تدوین کرده است. این مجموعه شامل شش مولفة
اصلی، چهل زیر مؤلفه و یکصدوشصت رفتار نشاندهندة شایستگی (معیار عملکرد) است.
در ادامه پژوهشگر با استفاده از روش بازخورد 360 درجهای و تدوین پرسشنامة
نگرشسنج محققساخته، به بررسی نگرش مخاطبان مدیر مدرسه دربارة مؤلفههای اصلی،
زیرمؤلفهها و معیارهای عملکرد پرداخته است.
دادههای حاصل با استفاده از روشهای آماری فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار،
آزمون آماری t، گروههای همبسته و آزمون تحلیل واریانس یکطرفه «گروههای مستقل»
تجزیه و تحلیل و بر اساس نتایج توصیفی و تحلیلی حاصل از اجرای نرم افزار spss به
سؤالات پژوهش پاسخ داده شد.
سؤال اول: برای ارزشیابی عملکرد مدیران آموزشی دورة راهنمایی چه استانداردهایی را
میتوان تدوین و ارائه کرد؟
نتایج حاصل از یافتههای پژوهش شش جنبه از مؤلفههای اصلی و زیرمؤلفههای مربوط به
استانداردهای (شایستگیهای) عملکرد مدیران آموزشی را تأیید میکند. این جنبهها
عبارتند از: الف) وظایف، ب) مهارتها، ج) اخلاق، د) نقشها، هـ) ویژگیها، و) عملکرد.
سؤال دوم: برای تدوین استانداردهای عملکرد مدیران آموزشی دورة راهنمایی چه الگویی
میتوان ارائه کرد؟
بر پایة مبانی نظری و یافتههای پژوهش مدلی مشتمل بر پنج بخش فلسفه و اهداف، مبانی
نظری، مراحل اجرایی، نظام ارزشیابی، و بازخورد مدل ، تدوین شد و با استفاده از
نظریات سیودو نفر ازمتخصصان مدیریت آموزشی تجزیه و تحلیل شد و اصلاحات لازم در آن
به عمل آمد.
سؤال سوم: درجة تناسب الگوی پیشنهادی برای استانداردسازی عملکرد مدیران آموزشی دورة
راهنمایی از نظر متخصصان چقدر است؟
الگوی پیشنهادی با ضریب پایائی 93% و میانگین کل 25/4 از 5 و توافق بالای 83% از
نظر متخصصان مدیریت آموزشی تأیید شد.
خلاصه ماشینی:
"بدیهی است که تحقق اهداف، راهبردها و برنامههای آموزشی و درسی و پاسخگویی صحیح به انتظارات مخاطبان آموزش و پرورش بدون وجود مدیران و رهبران مجرب و آفریننده امکانپذیر نیست و با عنایت به اینکه دورة راهنمایی تحصیلی به دلیل ویژگیهای شناختی، عاطفی، روانی و اجتماعی دانشآموزان در دورة نوجوانی و ضرورت توجه به استعدادها و انگیزههای آنان و لزوم ایجاد زمینة مناسب برای آشنایی آنان با رشتهها و شاخههای تحصیلی دورة متوسطه، جایگاه مهمی در فرایند آموزش عمومی کشور دارد، این سؤال مطرح میشود که مدیران آموزشی دورة راهنمایی چه شایستگیهایی باید داشته باشند تا از عهدة انجام دادن وظایف مدیریتی خویش به طور اثربخش برآیند؟ بیان مسئله و ضرورت پژوهش در فرهنگ لغات بین المللی تعلیم و تربیت[1] مدیریت آموزشی را بهکار بردن عنوان و روشهای ادارة سازمانهای تربیتی با در نظر گرفتن هدفها و سیاستهای کلی تعلیم و تربیت تعریف میکنند.
نتیجهگیری: مطالعات و بررسیهای حاصل از یافتههای پژوهش نشان میدهد که ضرورت دارد مدیریت منابع انسانی در آموزش و پرورش با توجه به نیازها، مقاصد و انتظارات مخاطبان مدیران آموزشی که عبارتند از: نظام جامع، نظام مرجع، نظام مجری، و نظام متقاضی و همچنین بر اساس فرایند تولید علم و رشد دانش بشری، مجموعه ای از استانداردها یا شایستگیهای عملکرد را تدوین کند."