چکیده:
دربارهء تاریخ سیاسی کوشانیان،با استفاده از منابع باستان شناسی،تحقیقات مختلفی انجام گردیده است و محققین متعدد دربارهء گاه نگاری این قوم مهاجر آسیای مرکزی نظریات متنوع و جدیدی را ارائه میدهند. در این مقاله،بر اساس کشفیات جدید باستان شناسان،سعی شده است که تاریخ شاهان این سلسله بازسازی شود؛و گاه نگاری جدیدی را پیشنهاد میشود.
خلاصه ماشینی:
"(بهزادی،قومهای کهن در آسیای مرکزی و فلات ایران،ص 17-86) البته،منابع تاریخی پامیر و مناطق کرگیز و قزاقستان را نیز از نظر تجارت و راههای ارتباطی تحت تسلط کوشانیان به حساب میآورند؛چون از مسیر این مناطق بود که کانیشکا حمله خود به چین را عملی کرد.
"بنابر این احتمالا شخصی به نام هریوس یا هرمیروس یا سنب در تاریخ وجود نداشته است و همهء این سکهها را کوجول در قرن اول میلادی- بین 05 تا 08-ضرب کرده؛که سکههای نقرهای را در شمال هندوکش با نامهای: هریوس،هرمیروس و سنب ضرب میکرده و سکههای مسی را،در مناطق تاکسیلا،به نام خودش و،در شمال هندوکوش،با نام سوترمگاس،ضرب میکرده است ولی در میان شاهان کوشانی چنین عملی متداول نبوده است که به نامهای مختلفی به ضرب سکه بپردازند؛لذا،احتمالا هریوس کسی بوده که قبل از کوجول کادفیسس حکومت میکرده است.
65and 70 ) گنجینهء کشف شده از سرکاپ-که در آن سکههای گوندفر و پاگور پیدا شده-نظر مکداول را تایید میکند؛یعنی پس از آنکه کوجول کادفیسس تاکسیلا را به طور موقت تسخیر کرد،آن را بعدها به پاگور واگذار کرد،در حالی که این قانع کننده نیست؛چون طبق مدارک سکه شناسی،حکومت کوشانیان بر تاکسیلا تداوم داشته است،حتی استفاده از القاب بلندی مانند شاه شاهان توسط کوجول در کتیبهء نقرهای تاکسیلا-که دارای تاریخ 631 عصر سکها(87 میلادی)میباشد-بر استمرار حکومت کوجول بر آن منطقه دلالت دارد.
بیوار،با لحاظ اینکه این القاب توسط کوشانیان و اشکانیان هند مورد استفاده قرار میگرفته،میگوید احتمالا ضرب کنندهء سکههای این شاه ناشناخته بین سالهای 46 تا 87 میلادی حکومت میکرده است."