چکیده:
«متمم»یکی از نقشهای دستوری است که از دیرباز در زبان فارسی کاربرد داشته است. این نقش در دورههای مختلف زبان فارسی به شکلهای متنوعی کاربرد داشته است.متمم در همهی دورهها افزایندهی معنا و نقشنمای آن،گاه«را»و«-»و گاهی یکی از حروف اضافه بوده است.در این مقاله سعی شده است،علاوه بر بررسی سیر متمم در دستورهای«تاریخی»،«سنتی»و«معاصر»، راهکارهایی برای تشخیص متمم اجباری و اختیاری در دستور معاصر ارائه شود.
خلاصه ماشینی:
"بیتردی متمم یکی از نقشهای دستوری است که در آثار کهن وجود داشته و با گذشت زمان تنوع کاربرد آن در جمله بیشتر شده است.
در توضیح بیشتر این نمونه از متممها باید گفت هرگاه مسند یا مسند الیه،مضاف یا موصوف باشند صفت و مضاف الیه را متمم گویند و در این صورت هردو کلمه در حکم یک کلمه است و جزء اول به دوم تمام میشود.
3. متمم قید:در تعیین این نونه از متمم باید توجه داشت که بعضی از قیود با صفت مشترکاند و قید یا صفت بودن آنها بسته به آن است که کلمهی موردنظر به توصیف اسم ماقبل پرداخته است یا فعل جمله را وصف میکند.
متممهای لازم فعل:متممهایی هستند که فعل به آنها نیازمند است و معنای آن بدون وجود این متممها ناقص است و خود به دو صورت میآیند:1.
در این صورت متممی که فعل برای وقوع و انجامگرفتن به آن نیاز دارد متمم اجباری و متممهایی که فعل به آنها نیاز ندارد و از نظر حضور و اهمیت وجود با یکدیگر برابرند از نظر حضور در جمله،هیچکدام بر دیگری برتر نیستند و فعل نیاز به آنها ندارد متمم اختیاری هستند.
در این جمله سه متمم وجود دارد که از نظر ارزش وجودی برای فعل یکساناند،یعنی اهمیت«از کجا آمدن»یا «به کجا رفتن»یا«با چه وسیلهای رفتن»در انجام فعل برابر است و فعل در صورت نبودن هریک از آنها یا حتیهمهی آنها انجامشدنی است.
نتیجهگیری متمم یکی از نقشهای دستوری زبان فارسی است که در دورههای«ایرانی باستانی»،«میانه»و«دری»،اگرچه نامی از آن برده نشده،نقش تکمیلکنندهی معنای جمله را بهعهده داشته است."