چکیده:
تاثیر فرآیند توسعه بر هویت فرهنگی، از موضوعاتی است که در مبحث توسعه در جمهوری اسلامی ایران، نیازمند بررسی بیشتری است. این در حالی است که هویت به عنوان عامل کنترل کننده توسعه، تضمین کننده پایداری فرهنگی بوده و می تواند موجبات پیشرفت را فراهم کند.
نگارنده، ضمن اشاره به فرآیند توسعه در جمهوری اسلامی ایران و تاثیر پذیری برنامه های توسعه از الگو های بیرونی، این گونه استدلال می کند که بهره گیری از الگو های بیرونی ناهمگون با مقتضیات فرهنگی جامعه ایران، موجب شده تا در فرآیند توسعه، چالش های هویتی بدون حلی، شکل گرفته و باقی بماند
The impact of development process on cultural identity is a subject in the development of Islamic Republic of Iran which requires further study. Identity as a factor controlling the development guarantees the cultural stability and can pave the way for development.Mentioning the development process in Islamic republic of Iran and how development programs are influenced by external models, the author argues that adoption of external models heterogeneous with cultural necessities of Iranian society has led to the formation of unresolved identity challenges
خلاصه ماشینی:
(هزاوهای،همان:522) اگرچه برنامههای توسعه در جمهوری اسلامی ایران نیز،عنوان برنامهء توسعهء اجتماعی و فرهنگی را در کنار توسعهء اقتصادی یدک میکشد،اما در این برنامه،توجه کمتری به موضوع فرهنگ شده و در بحث از فرهنگ،فرض بر این است که تخصیص ارز و ریال بیشتر به بخشهای یادشده،ما را به هدفهای ناگفتهء برنامهریزان در زمینههای فرهنگی و اجتماعی رهنمون خواهد ساخت.
از سوی دیگر با توجه به تأکید این برنامهها بر اقتصاد،نیازمند تبلیغات گسترده بود که این امر به نوبهء خود،نوع انتظارت را تغییر داده و به موجب آن،برخی ارزشهایی که ماهیت مدرن داشت،به فرهنگ جامعه ایران وارد شده و در نهادینه کردن آن در میان اقشار جامعه، موفقیتهایی را کسب کرد.
و در این برنامه نیز بر ایجاد توسعهء سیاسی به منظور شکلگیری ساختار سیاسی متناسب با ساختار سیاسی توسعه،تأکید فراوان شده و بدون در نظر گرفتن هویت خودی،تلاش برای نزدیک کردن جامعه ایران به فرهنگی که از سوی الگوهای بیرونی توسعه ارائه میشد،صورت گرفت.
در این زمینه،تحقیق گستردهای در کتاب توسعه و تضاد نوشتهی آقای«رفیعپور»صورت گرفته که بر اساس آن در اثر فرآیند توسعهء برونزا،شاهد برخی تغییرات ارزشی در جامعهء ایران هستیم که از جمله آن میتوان به تبدیل شدن ثروت به یک ارزش اجتماعی،تجملگرایی،کمرنگ شدن ارزشهای دینی و تلاش افراد جامعه برای مطابقت خود با ارزشهای القاشده از سوی هویت توسعه اشاره کرد.
بدینترتیب،اجرای این برنامهها که با خود هویت بیرونی داشتند،علاوه بر ناکامی در رسانیدن اقتصاد به وضعیت مطلوب،معضلات اجتماعی و اقتصادی را در ایران ایجاد کرد که این امر،موجب تأثیر بر ارزشها و فرهنگ جامعه شد و از فراهم شدن بستر مناسب برای حل چالشهای مذکور،جلوگیر کرد.