چکیده:
در این پژوهش،تواتر و تداوم یخبندانهای زودرس و دیررس شهر زنجان براساس قوانین احتمالی،به صورت فرایندهایی تصادفی و با استفاده از تکنیک زنجیرههای مارکوف تجزیه و تحلیل گردید.از آنجا که مضرترین یخبندانها مربوط به آغاز فصول انتقالی است و نیز طبق یافتههای تحقیق حاضر از احتمال مؤثری برخوردارند،از آمار میانگین دمای حد اقل روزانه ماههای مهر و فروردین مربوط به 44 سال(1339-1383)ایستگاه زنجان بهره گرفته شد.ماتریس احتمال تغییر وضعیت دمای یخبندان-بدون یخبندان براساس روش درست-نمایی بیشینه محاسبه و احتمال پایای هریک از دو حالت یخبندان-فاقد یخبندان روزانه برای تمامی روزهای دو ماه فروردین و مهر برآورد شد.احتمال وقوع یخبندان در هر روز برای فروردین 0/3519 و برای مهرماه 0/0375 حاصل شده است.علاوه بر آن،احتمالات وقوع یخبندانها در تداومهای 2 تا 5 روزه و نیز احتمال وقوع یخبندان با شدتهای مختلف(ضعیف،ملایم و شدید)برای تمامی روزههای ماه فروردین و مهر محاسبه و به صورت ترسیمی ارایه شد.
خلاصه ماشینی:
"ماتریس احتمال تغییر وضعیت دمای یخبندان-بدون یخبندان براساس روش درست-نمایی بیشینه محاسبه و احتمال پایای هریک از دو حالت یخبندان-فاقد یخبندان روزانه برای تمامی روزهای دو ماه فروردین و مهر برآورد شد.
علاوه بر آن،احتمالات وقوع یخبندانها در تداومهای 2 تا 5 روزه و نیز احتمال وقوع یخبندان با شدتهای مختلف(ضعیف،ملایم و شدید)برای تمامی روزههای ماه فروردین و مهر محاسبه و به صورت ترسیمی ارایه شد.
جدول شماره 1:فراوانی وقوع و تداوم یخبندانهای فروردین و مهرماه زنجان طی دوره 1691-4002 (به تصویر صفحه مراجعه شود) 3-2-تواتر یخبندان ماهانه وضعیت کلی احتمال یخبندان (F) و بدون یخبندان (N) برای تمامی روزهای ماههای فروردین و مهر ایستگاه زنجان با فرض دو حالت بودن در ماتریس فراوانی (f) و ماتریس احتمال تغییر حالت (P) به صورت زیر مرتب شده است: (به تصویر صفحه مراجعه شود) در ردیف اول ماتریسهای فراوانی،برای مثال ماتریس مربوط به فروردین عدد 803 گویای تعداد تغییر وضعیت از روز یخبندان به روز یخبندان بعدی (F-F) است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل شماره 3:احتمال وقوع یخبندانهای دو و پنج روزه طی مهر و فروردینماه برای ایستگاه زنجان 3-3-تداوم یخبندانهای روزانه از کاربردهای تکنیک زنجیره مارکوف،برآورد احتمال تداوم m روزه فرایندهاست.
با استفاده از این روش و با بهکارگیری آمار دمای حد اقل روزانه حدود نیم قرن شهر زنجان و نیز براساس آزمونهای معتبر آماری،معلوم شد که زنجیره مارکوف دو حالته برازش مناسبی بر حالتهای دمای روزانه زنجان دارد و برآوردها نشان داد که احتمال وقوع یخبندان در هر روز برای فروردین 0/9153 و برای مهرماه 0/5730 و همچنین تداومهای مختلف یخبندانها در فروردینماه بیش از مهرماه است."