چکیده:
یخبندان یکی از پدیدههای اقلیمی است که هر سال اتفاق میافتد و باعث بروز خسارات فراوانی در بخشهای اقتصادی از جمله کشاورزی،فعالیتهای صنعتی،حمل و نقل و خطرات جادهای میشود.بنابراین،شناخت و مطالعه دقیق این پدیده به منظور مقابله با خسارات احتمالی آن لازم و ضروری به نظر میرسد.این مطالعه با هدف بررسی توزیع زمانی و مکانی وقوع یخبندان در ایستگاههای منتخب منطقه مورد مطالعه شمال ایستگاههای سینوپتیک زنجان،خرمدره،خدابنده و ایستگاههای کلیماتولوژی باروت آقاچی،فیله خاصه و خیرآباد در طی دوره آماری موجود براساس دادههای دمای حدأقل روزانه انجام گرفته است.در این مطالعه با استفاده از روشهای توزیع نرمال،لوگ نرمال و توزیع احتمال تجمعی یکنواخت به تحلیل زمانی و مکانی احتمال وقوع شاخصهای یخبندان (تاریخ آغاز،تاریخ خاتمه،طول فصل رشد،طول فصل یخبندان و فراوانی یخبندان)پرداخته شده است.نتایج نشان میدهد به طور متوسط اولین یخبندانهای منطقه در فصل پاییز بین 7 مهر تا 24 آبان رخ میدهد و میانگین تاریخ خاتمه یخبندانها از 20 فروردین تا 30 اردیبهشت است و بیشترین میانگین تعداد روزهای وقوع یخبندان در ایستگاه خیرآباد و کمترین میانگین در ایستگاه فیله خاصه زنجان وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
"(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 7-نمودار احتمال تجمعی توزیع یکنواخت تاریخ آغاز یخبندان در ایستگاههای منطقه مورد مطالعه بررسی نتایج حاصل از محاسبه تاریخ آغاز وقوع یخبندان به روش احتمال تجمعی توزیع یکنواخت نشان میدهد احتمال وقوع یخبندان در ایستگاه خیراباد در روز هفتم مهرماه با احتمال ده درصد به سمت آخرین روز مهرماه نزدیک به حد اکثر میرسد درحالیکه این اتفاق در ایستگاه خرمدره در روز هیجدهم مهرماه با احتمال ده درصد و تا دهم آذرماه از چنین احتمالی برخوردار است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 8-نمودار احتمال تجمعی توزیع یکنواخت تاریخ خاتمه یخبندان در ایستگاههای منطقه مورد مطالعه بررسی نتایج حاصل از احتمال تجمعی توزیع یکنواخت تاریخ خاتمه وقوع یخبندان در استان زنجان نیز نشان میدهد در ایستگاه خرمدره تا بیست و پنجم فروردینماه احتمال وقوع یخبندان وجود دارد و این ایستگاه نسبت به سایر ایستگاهها از احتمال خطر یخبندان کمتری برای کشاورزی و سایر فعالیتها برخوردار است درحالیکه ایستگاههای زنجان و خدابنده حتی تا بیستم اردیبهشتماه نیز از احتمال وقوع یخبندان برخوردار هستند.
جدول 6-احتمال وقوع تاریخ آغاز و خاتمه یخبندان با استفاده از توزیع یکنواخت در سه ایستگاه نمونه زنجان،خرمدره،فیله خاصه (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتایج تحقیق بهطور کلی،نتایج اصلی این مطالعه نشان میدهد که: *براساس نتایج حاصل از برازش اولیه و آزمون نیکویی برازش،بهترین توزیع برای روز آغاز و خاتمه یخبندان،فصل یخبندان و فراوانی وقوع یخبندان توزیعنرمال و برای طول فصل رشد توزیع لوگ نرمال است."