چکیده:
نتایج این پژوهش نشان میدهد که براساس نقشه پهنهبندی خطر زمینلرزه در حدود 81/43 درصد از مساحت شهرستان بستانآباد در پهنههای با خطر بسیار زیاد،زیاد و نسبتا زیاد واقع شده است.62 درصد از جمعیت 100 هزار نفری شهرستان که در شهر بستانآباد و 78 روستای پیرامون گسل تبریز زندگی میکنند،از خطرپذیری بسیار بالایی در برابر حوادث ناشی از وقوع زمینلرزه برخوردارند. زلزله یکی از مخاطرات طبیعی است که وقوع آن میتواند تلفات،خسارت و آسیبهای بسیاری را ایجاد کند.معمولا در تحقیقات مربوط به کاهش تأثیرات مخرب زلزله،به شناسایی مخاطره یا روشهای ساخت و ساز و مقاومسازی بناها بیشتر توجه شده،تحلیل ریسکپذیری جوامع انسانی به فراموشی سپرده میشود.شهرستان بستانآباد از مناطقی است که به علت گسل شمال تبریز از آن،از نظر لرزهخیزی در پهنههای با خطر بالا و بسیار بالا قرار دارد و خطر زمینلرزه همواره نواحی شهری و روستایی آن را تهدید میکند.هدف این پژوهش،پهنهبندی خطر زمینلرزه در شهرستان بستانآباد، شناسایی سرچشمههای لرزهزا،برآورد توان لرزهایی گسلهای فعال منطقه و ممیزی نواحی پرخطر تا کمخطر از نظر وقوع زلزله است،ضمن اینکه خطرپذیری جوامع انسانی شهرستان را از پدیده زلزله بررسی میکند.برای دستیابی به این هدف،از نقشههای توپوگرافی رقومی(50000:1 و 250000:1)،نقشههای زمینشناسی(250000:1 و 100000:1)، سیستم اطلاعات جغرافیایی و نرمافزارهای آرکوپو و آرک.جی.آی.اس،دادههای لرزهنگاری تاریخی و دستگاهی و دادههای شناسنامه آبادیهای کشور استفاده شده است.
خلاصه ماشینی:
"نتایج این پژوهش نشان میدهد که براساس نقشه پهنهبندی خطر زمینلرزه در حدود 18/34 درصد از مساحت شهرستان بستانآباد در پهنههای با خطر بسیار زیاد،زیاد و نسبتا زیاد واقع شده است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 6-نقشه انطباق منحنیهای هملرز و گسلهای اصلی در شهرستان بستانآباد توان لرزهزایی قطعه جنوب شرقی سیستم گسل تبریز با استفاده از رابطه مهاجر اشجعی و نوروزی(پورکرمانی و آرین،6731)و زارع(4831)در قطعات مختلف مطابق جدول(1)محاسبه گردید و توان لرزهزایی این گسل از طریق روابط فوق بهطور متوسط 6/54 و 5/58 درجه در مقیاس ریشتر به دست آمد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 8-انطباق نقشه پهنهبندی خطر زمینلرزه با نواحی شهری و روستایی در شهرستان بستانآباد تحلیل ریسکپذیری جوامع انسانی شهرستان از زمینلرزه با آنکه شناسایی ویژگیهای لرزهخیزی یک منطقه و ممیزی نواحی مختلف از نظر خطر زمینلرزه،امری بسیار ضروری است،لیکن نکته اساسی تحلیل میزان ریسکپذیری کانونهای انسانی از خطر زمینلرزه و معرفی جمعیت و نواحی شهری و روستایی خطرپذیر واقع در پهنههای با خطر بالاست تا بتوان با برنامهریزی مناسب،برای ایمنسازی و کاهش ریسک آنها اقدام کرد.
جدول 2-مساحت پهنههای مختلف خطر زمینلرزه در شهرستان بستانآباد براساس نقشه پهنهبندی (به تصویر صفحه مراجعه شود) ماخذ:محاسبات نگارنده جدول 3-پراکنش کانون سطحی زمینلرزهها در پهنههای مختلف خطر زمینلرزه شهرستان بستانآباد (به تصویر صفحه مراجعه شود) ماخذ:محاسبات نگارنده نتایج این پژوهش نشان میدهد که در حدود 46 درصد از جمعیت تقریبا 001 هزار نفری شهرستان بستانآباد به سبب استقرار در پهنههای با خطر بسیار زیاد،از خطرپذیری بسیار بالایی در برابر حوادث ناشی از وقوع زلزله برخوردار هستند(جدول 4)."