چکیده:
افزایش مییابد.بررسی تغییرات نسبت حد اکثر بارشهای روزانه به بارشهای سالانه در طول دوره آماری در هریک از ایستگاهها نشان داد که این تغییرات تنها در ایستگاه سنندج معنیدار است.تغییرات این نسبت در گسترهء ایران نشان داد که دهه اول با دهه دوم تفاوت معنیداری ندارد؛اما تغییرات دهه سوم نسبت به دهه اول به صورت معنیدار افزایش پیدا کرده است.همچنین نتایج نشان داد بین حد اکثر بارش روزانه ایستگاهها و بارش سالانه آنها رابطه معنیداری وجود دارد؛یعنی با افزایش بارش سالانه میزان حد اکثر بارش روزانه ایستگاهها افزایش مییابد.در نهایت،پهنه بندی اقلیمی ایستگاهها وجود پنج طبقهء اقلیمی را از نظر نسبت حد اکثر بارشهای روزانه به بارشهای سالانه در کشور نشان میدهد. نسبت بارش یک روزه به بارش سالانه،معیاری برای شناسایی شدت بارشهای روزانه است.بالا بودن این نسبت بیانگر آن است که احتمال دارد تمام و یا بیشتر بارش سالانه در مدت فقط چند روز اتفاق افتد؛به عبارت دیگر،بالا بودن این نسبت،نشان میدهد که بیشتر بارندگیها اکثرا شدید و رگباری هستند و برعکس پایین بودن این نسبت حاکی از وقوع بارندگیهای ملایم و فراوانی بیشتر روزهای بارانی است.در این تحقیق،دادههای بالاترین بارش روزانه 46 ایستگاه سینوپتیک ایران طی سالهای 1976 تا 2005،با هدف بررسی نسبت حد اکثر بارشهای روزانه به بارشهای سالانه از سازمان هواشناسی کشور دریافت شد.ابتدا از روشهای آماری شامل آزمونهای همبستگی،رگرسیون دو متغیره و چندگانه،آنالیز واریانس و آزمون ناپارامتری فریدمن استفاده شد تا تأثیر عوامل مستقل ارتفاع،عرض و طول جغرافیایی بر این نسبت و همچنین داری تغییرات نسبت حد اکثر بارشهای روزانه به بارشهای سالانه در طول دورهء آماری بررسی شود.سپس برای بررسی مشاهداتی از نمودارها و نقشهها استفاده شد.در نهایت،با روش خوشهبندی وارد،پهنهبندی اقلیمی ایستگاههای مورد مطالعه از نظر نسبت بارش ارائه شد.در بررسی تأثیر عرض جغرافیایی بر نسبت حد اکثر بارشهای روزانه به بارشهای سالانه ایران،نتایج نشان داد که با کاهش عرض جغرافیایی از شمال به جنوب کشور میزان این نسبت
خلاصه ماشینی:
"جهانبخش و ذوالفقاری(9731)در بررسی حد اکثر بارشهای روزانه از شمال غرب تا جنوب غرب ایران طی یک دوره آماری 01 ساله(6991-7891)به این نتایج رسیدهاند که توزیع فضای نسبت بارش یکروزه به سالانه همگون نیست و بین بارشهای سالانه و بارش یک روزه نسبت مستقیمی وجود دارد.
جدول شماره 1:نتایج رگرسیون چند متغیره بین عوامل جغرافیایی و نسبت حد اکثر بارشهای روزانه به بارش سالانه (به تصویر صفحه مراجعه شود) با توجه به نتایج جدول شماره 1،مشاهده میشود که تأثیر عرض جغرافیایی و ارتفاع، منفی و معنیدار است که نشان میدهد افزایش عرض جغرافیایی از جنوب به شمال کشور و افزایش ارتفاع سبب کاهش نسبت حد اکثر بارشهای روزانه به بارش سالانه میشود؛به این معنی که میزان این نسبت به فرض ثابت بودن طول جغرافیایی و ارتفاع به ازای هر درجه افزایش عرض جغرافیایی،1/9 درصد و نیز به فرض ثابت بودن طول و عرض جغرافیایی به ازای افزایش هر 0001 متر ارتفاع 9%درصد کاهش مییابد.
در این مدل عامل مورد بررسی به عنوان فاکتور اصلی(سی سال دوره آماری)به صورت سه رده؛یعنی دهه اول، این عامل در مدل خطی،مشخص شد که دهه اول با دهه دوم تفاوت معنیداری ندارد،اما تغییرات دهه سوم نسبت به دهه اول در سطح 5%معنیدار است؛به این معنی که در دهه سوم به صورت معنیداری نسبت حد اکثر بارشهای روزانه به بارش سالانه در سراسر ایران افزایش پیدا کرده است(جدول 3)."