چکیده:
چند سال پیش در مقاله «بازشناسی منابع حکمت های عربی امثال و حکم دهخدا» به معرفی سی ضر ب المثل عربی پرداختم که بنا به تصریح ادیبان و صاحب نظران عرب، از کلمات حکمت آمیز حکیمان ایرانی قبل از اسلام هستند و علی اکبر دهخدا با همه ایران دوستی اش، در کتاب امثال و حکم، به تبار و زادگاه ایرانی آن ها اشاره نکرده است.
اکنون پس از گذشت چند سال، قصد معرفی شانزده نمونه دیگر از این امثال ایرانی را دارم، با این تفاوت که با دیدی گسترده تر، علاوه بر نشان دادن شناسنامه ایرانی این جمله های حکیمانه، که دهخدا به هویت ایرانی آن ها توجه نداشته است، تاثیر آن ها را در ادب فارسی و عربی نشان می دهم. در این نوشتار همچنین با نقد برخی پژوهش های مربوط به تاثیر ادب عربی در ادبیات فارسی، نشان داده ام که بسیاری از ادیبان و محققان ما نیز از این دقیقه غافل مانده اند و این در حالی است که غنای فرهنگی ایران در حدی است که می توان برای شرح و توضیح بسیاری از حکمت های ایرانی و عربی، در کنار امثال و اشعار عربی، از منابع منسوب به ایران باستان نیز استفاده کرد.
Some years ago, my article “A View on Recognizing the Sources of Arabic Aphorisms in Dehkhoda’s Amthal va Hekam” spoke of thirty Arabic aphorisms pertaining to the pre-Islamic Iranian sages, as attested by the men of letters and expertise, while Ali Akbar-e Dehkhoda did not mention their Iranian origins in his book Amthal va Hekam, despite his love for Iran.
Today, after some years, I intend to introduce sixteen more examples of these Persian aphorisms, but with a wider view, to distinguish their Iranian identities neglected by Dehkhoda, and to depict their impacts on the Persian and Arabic literatures. Also, following a criticism on some studies connected with the influence of Arabic literature on Persian literature, the article shows that this minute fact remains neglected by many of our literary men and scholars, while the richness of Iranian culture is at a level that besides Arabic aphorisms and poems, we can use the sources attributed to ancient Iran, to interpret and explain many Persian and Arabic aphorisms.