چکیده:
مسأله چین و تایوان همواره یکی از بحثانگیزترین موضوعات روابط بین الملل بوده است.از همان مراحل آغازین جداییطلبی تایوان،دولت آمریکا این جزیره را مورد حمایت همهجانبه قرار داده است؛بهطوریکه تایوان به پشتوانه آمریکا تا 1971 نماینده کل سرزمین چین در سازمان ملل به شمار میرفت.درمقابل،چین هیچگاه موضع خود را در مقابل تایوان تغییر نداده و همچنان جزیره را استان «یاغی»و ناآرام خویش برمیشمارد.تا 1978 سیاست چین براساس«آزادیسازی»تایوان قرار داشت،اما پس از آن،این کشور اهرمهای متنوع سیاسی،نظامی،اقتصادی و فرهنگی را در راستای الحاق مجدد جزیره به کار گرفته است.بر این اساس،الحاق هنگ کنگ و ماکائو به چین،به ترتیب در 1997 و 1999، رهبران پکن را نسبت به الحاق تایوان نیز امیدوارتر ساخته است.از طرف دیگر،روند سیاسی تایوان بیانگر آن است که احزاب استقلالطلب تایوانی،مثل حزب دموکراسی در حال یشرفت،نسبت به هضم شدن در نظام اقتداگرای پکن نگران میباشند.تاکنون آمریکا نیز با فروش تسلیحات مورد نیاز تایوان،به حفظ امنیت جزیره کمک و به این ترتیب امنیت و تمامیت ارضی چین را مورد تعرض قرار داده است.البته موضع چین در برابر تایوان آن قدر صریح است که به جز بیست کشور فقیر آفریقایی و آمریکای لاتین،بقیه کشورهای جهان از به رسمیت شناختن این جزیره خودداری کردهاند. در مقطح کنونی،چین روند«الحاق صلحآمیز»تایوان را به عنوان استراتژی مطلوب خویش در نظر گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"جمهوری خلق چین،پس از 1791،بهطور دائم از آمریکا خواسته است تا به تعهدات خود در قبال«چین واحد»پایبند بوده و فروش تسلیحات نظامی به تایوان و در نتیجه تجاوز مستقیم به حاکمیت چین پایان دهد.
از نگاه سیاسی،حمایت آمریکا از تایوان میتواند رهبران استقلالطلب این جزیره را به سمتوسویی هدایت کند که دریابند در صورت بروز هرگونه درگیری نظامی بین چین و تایوان،آمریکا در استفاده از سلاح اتمی علیه چین تردیدی به خرج نخواهد داد(همان،15-05).
احتمال وقوع درگیری مستقیم تایوان با چین بسیار کم میباشد و این جزیره برای اقدام نظامی علیه چین باید حمایت صریح ایالات متحده را کسب کند James,Li and Dryry,) (2005:11 .
همچنین،بنیاد «تد کارپنتر کاتو»بیان کرده که ایالات متحده نباید امنیت تایوان را جدیتر از شیوهای که این جزیره رفتار میکند،برعهده گیرد،چرا که چنین اقدامی میتواند برای دههها دشمنی جمهوری خلق چین را در پی داشته باشد (Bickford,2005:4) .
بازیگران منطقهای برای این که در تعاملات نظام بین الملل وزن بیشتری داشته باشند باید در حوزههای سیاسی،اقتصادی،امنیتی و استراتژیک برای خود مزیتسازی نمایند و این عملی است که تایوان و ایران باید در مقابل چین و آمریکا در پیش گیرند.
ازسویدیگر،در بیانیههای مشترک چین و آمریکا در 2791،8791،2891 فروش تسلیحات پیشرفته آمریکایی به تایوان ممنوع شده است،چرا که ضمانت آشکار واشنگتن در رابطه با فروش چنین تسلیحاتی میتواند برای دههها دشمنی چین را در پی داشته و همه تحولات سازنده در روابط دو کشور را زایل سازد."