چکیده:
پژوهش حاضر، به بررسی تولیدات علمی کشورهای اسلامی در پایگاه وب آو ساینس در بازة زمانی 1994-2008 میپردازد. به همین منظور، میزان حضور کشورهای اسلامی در عرصة تولیدات علمی بینالمللی و میزان تاثیرگذاری آنها بر تولید علم (میزان مستند واقع شدن) مورد بررسی قرار میگیرد. جامعة مورد مطالعة این پژوهش تعداد 16 کشور از میان 57 کشور جهان اسلام است که در زمرة فعالترین کشورهای جهان اسلام، با احتساب حداقل میانگین تولیدات علمی، دارای بیشترین میزان انتشار بودند. از مجموع 643429 مدرک منتشر شده در پایگاه وب آو ساینس، توسط کشورهای اسلامی در سالهای 1994- 2008، سهم 16 کشور مورد بررسی 303369 (3/83 درصد) مدرک بود. بهعبارت دیگر، ازکل 7/2 درصد سهم کشورهای جهان اسلام در پایگاه وب آو ساینس، در سالهای 1994- 2008، بیش از 4/2 درصد از مدارک منتشر شده، مربوط به 16 کشور مورد بررسی بود. تحلیل دادهها نشان داد که کشورهای اسلامی مورد بررسی بهطور میانگین از رشد صعودی در انتشار آثار خود برخوردار بودهاند و پیشتاز آنها کشور ایران است. بررسی نقشة علمی ده نویسندة برتر کشورهای مورد بررسی از جنبة مورد استناد قرار گرفتن در دو گروه نویسندگان کشورهای مورد بررسی (جهان اسلام) و کل نویسندگان موجود در پایگاه وب آو ساینس، نشاندهندة آن است که نویسندگان کشور ایران در حوزة شیمی بیشترین استناد را از نویسندگان کشورهای اسلامی دریافت نمودهاند و در گسترة جهانی نیز کشور لبنان در حوزة ایمنیشناسی بیشترین استناد را دریافت نمودهاند. این امر، انتخاب کشورهای اسلامی بهمنظور تقویت روابط علمی با کشورهای اسلامی صاحب نام در علم را نشان می¬دهد.
خلاصه ماشینی:
"محققان با اشاره به تولیدات علمی ایرانیان در نمایۀ استنادی علوم کهدر زمان انجام تحقیق از عدد 1500 عنوان انتشار سالیانه نیز افزون شده بود،به مقایسۀ اینمیزان با تولیدات علمی دانشمندان کشورهای پیشرفتۀ غربی پرداختند و چنین استنتاج نمودندکه با در نظر گرفتن تعداد محققان ایرانی و میزان بودجۀ بخشهای تحقیقاتی کشور و مقایسۀآن با میانگین شاخصهای مذکور در کشورهای غربی،روند تولید علم در ایران از کشورهایپیشرفتۀ غربی نیز چشمگیرتر است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود)سؤال 2:نرخ رشد تولیدات علمی کشورهای مورد بررسی در پایگاه و بازۀ زمانی موردمطالعه چگونه بوده است؟ بررسی داده نشان داد که کشور ترکیه با تعداد 153271،ایران با تعداد 50848،و مصر با تعداد43662 پیشینۀ منتشر شده در پایگاه وب آو ساینس طی سالهای 1994-2007 به ترتیب دررتبههای اول تا سوم قرار دارند.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) سوال 3:آیا بین میزان تولیدات علمی و میزان استناد به آنها در میان کشورهایمورد مطالعه در این پژوهش رابطۀ معناداری وجود دارد؟ بررسی تولیدات علمی 16 کشور مورد بررسی،نشان داد که تولیدات علمی آنهادر 15 سال مورد بررسی به طور متوسط از رشد صعودی برخوردار بوده و تنها نوساناتمختصری در سالهای 2001 و 2008 در این روند قابل مشاهده است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) با توجه به اینکه مقالات مجلات در تولیدات علمی معمولا بیشترین سهم را درانتشار و انتقال یافتههای مهم و جدید علمی به خود اختصاص میدهند؛در میان مدارکمنتشر شده توسط 16 کشور اسلامی مورد بررسی نیز مشخص شد که قالب مقاله دارای سهمبسیار بالایی نسبت به سایر قالبها در این پژوهش بوده است."