چکیده:
ساختارهای سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جوامع، نقش فزایندهای در تحولات بومشناسی یافته اند. داده ها و یافته های موجود گویای فزایندگی دامنه مداخلات انسانی در فروسایی و تخریب محیط زیست محلی و کروی است. پیامدهای ویرانگر این مداخلات، امنیت انسانی گستره اسکان بشر را به چالش کشانده و بحران محیط زیست را در جایگاه یکی از مصادیق امنیتی چندلایه برکشیده و تعادل محیط را آشفته کرده است. در ایران، روند تخریب محیط زیست در طول چند دهه اخیر افزایش بیسابقه ای یافته، به گونه ای که در بسیاری از موارد، کشورمان پیشگام دیگر کشورهاست. بیشتر این آمارها محصول برآیند موقعیت جغرافیایی و توپوگرافی سرزمین ایران، کم توجهی به نقش جستار پایداری محیط در طراحی واجرای سازه ها و فضاها، ناآگاهی عمومی و کم توجهی سازمان های دولتی است. به نظر می رسد تداوم این وضعیت، دست کم در دو دهه آینده، کشور را با چالش های امنیتی محیطمحور پرهزینه و زمان بر رویارو خواهد کرد که از پایداری و ثبات نیز برخوردار هستند.
The political، cultural and economic structures have got increasing role in ecological developments. The existing data and findings are indicating the scope of devastative role of the human beings in degradation of the environment at the local as well as global level. As an implication of this role، the human security has been challenged globally and the environmental crisis has emerged in the multilayer security situation and finally the balance of the environment has been disordered. Unfortunately، the trend of the environment degradation has been increasing in Iran during the recent decades; as such we are the worst in some cases. Most of the above results are due to geographic location and topography of the land in Iran، less attention to sustainability of the environment in planning and construction of the buildings، public unawareness and weak attention of the governmental organizations. Therefore، it seems that continuity of this situation، at least in the next two decades، will face the country with durable، costly and long lasting security challenges.
خلاصه ماشینی:
نگرش امنیتی به مقوله بحرانهای محیط زیست،برآیند پیامدهای زیانبار این رخدادها برمعیشت و فزایندگی دامنه کشمکشهای محلی و ملی بر سر کاهش سطح برخورداریها وهراس از تحولات(ناخوشایند)پیشبینیناپذیر آینده است.
قلمرو گسترش ریزگردهای عربی باخاستگاه برونمرزی،در سال 1388 از تهران هم گذشت،مقوله کشند قرمز حیات آبزیان خلیجفارس را به شدت تهدید میکند،روندهای توسعه در شمال ایران و فروپاشی شوروی،آغازیبر آلودگی فزاینده دریای خزر،نابودی آبزیان و تالابهای آن شده و کنترل رودهای فرامرزیاز سوی همسایه خاوری،معیشت و زیست را در شرق کشور به نابودی کشانده است.
ansi//:ptth )برای نمونه،در سالهای اخیر،با توجه به اجرای طرحهایتوسعۀ کشاورزی و صنعتی در استان خوزستان،به ویژه پیرامون رودخانه کارون،بدون توجهبه اثرات محیط زیستی آن و نیز رشد روزافزون جمعیت،حجم زیادی از پسابهای صنعتی،شهری و زهابهای کشاورزی به کارون میریزند،بهطوریکه سالانه بیش از یک میلیارد وششصد میلیون متر مکعب پساب کشاورزی،دویست میلیون متر مکعب پساب صنعتی و صد وشصت میلیون متر مکعب پساب شهری و هزاران متر مکعب پساب بیمارستانی به کارون واردمیشود(تقوی و دیگران،1385: moc.
www//:ptth) )که در این میان،مونواکسیدکربن بیشترینتأثیر منفی را بر محیط زیست و بدن انسان دارد.
www//:ptth -عباسنژاد،حسن(الف)،مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجانغربی 1389/1/31: 1313251-sweN DI?xpsa.
www//:ptth -کهرم،اسماعیل استاد محیط زیست دانشگاه تهران،1388/5/11 403229 DIsweNyreuq&s rp?xpsa.
www//:ptth -مجید وفادار،سرپرست محیط زیست استان هرمزگان 1388/10/24، 9317101 DIsweN &yreuq&s rp?xpsa.
www//:ptth -محمدی،یونس،میزگرد توسعه پایدار و چالشهای نو،بخش نخست،گفتگو با ماهنامه تدبیر،شماره201،بهمن 1387 -محمدی زاده،محمد جواد،رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور،1389/01/19،برگرفته از yreuq&s rp?xpsa.
www//:ptth -نبوی،محمدباقر،معاون دریایی سازمان حفاظت محیط زیست،1388/3/4، 1905431-sweN DI?xpsa.