چکیده:
رشد شتاب زده شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه، هم چون سایر دگرگونی های اجتماعی - فرهنگی در این کشورها، تا حد زیادی، از تاثیرپذیری قالب های سنتی از قالب های مدرن بوده است که خود سبب تعارض ها و ناهم خوانی هایی نیز شده است و از جمله نتایج ناخوشایند آن می توان به شکل گیری جمعیت های حاشیه نشین، یا آن چه امروز بیشتر اسکان غیررسمی می نامند، اشاره کرد. محله ای که این پژوهش در آن صورت گرفته است، محله ای آلونک نشین واقع در منطقه 4 شهرداری تهران است که عمری در حدود 20 تا 25 سال داشته و حدود 40 خانوار در آن ساکن اند. این محله به دلیل احداث بزرگراه نیاوران (شهید صیاد شیرازی) به دو قسمت شده و بخش بزرگی از آن از بین رفته است. ولی قسمت باقی مانده کماکان به حیات اجتماعی و شهری خود ادامه می دهد. چندین قومیت در این محله ساکن هستند (آذری ها، لرها، کردها) و مطالعه مردم نگارانه نشان دهنده تاثیرگذاری این قومیت ها بر توزیع فضایی و جایگزینی ها است. مطالعه حاضر، با استفاده از روش های پژوهش کیفی مبتنی بر مشاهده مستقیم و مشارکت و مصاحبه عمیق به شکل مردم نگاری انجام شده است و در پی بررسی کامل محله موردنظر با رویکردی کل گرا و نگرشی از درون بوده است. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند از یک سو، در کوتاه مدت و میان مدت برای سیاست گذاری های شهری و سامان دهی محله های مشابه به کار رود و از سوی دیگر در دراز مدت، در مورد محلات شهری با ساختار خاص کاربرد داشته باشد. کلید واژه: آذری ها، آلونک نشینی، انسان شناسی شهری، توسعه شهری، تهران، حاشیه نشینی، جزیره فقر، جماعت های شهری، طرد اجتماعی، فقر شهری، قومیت، کردها، لرها
خلاصه ماشینی:
"بررسی انسانشناختیمحلۀ آلونکنشین علیآباد مهران* اصر فکوهی*و سپیده پارسا پژوه**(تاریخ دریافت 85/9/20،تاریخ تصویب 87/2/20) کیده {IBرشد شتابزدۀ شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه،همچون سایر دگرگونیهای اجتماعی-فرهنگی در این کشورها،تا حد زیادی،ناشی از تأثیرپذیری قالبهای سنتی از قالبهایمدرن بوده است که خود سبب تعارضها و ناهمخوانیهایی نیز شده است و از جمله نتایجناخوشایند آن میتوان به شکلگیری جمعیتهای حاشیهنشین،یا آنچه امروز بیشتر اسکان غیررسمی مینامند،اشاره کرد.
مجلۀ مطالعات اجتماعی ایران،دورۀ دوم،شمارۀ 2،زمستان 1387 بررسی انسانشناختیمحلۀ آلونکنشین علیآباد مهران* اصر فکوهی*و سپیده پارسا پژوه**(تاریخ دریافت 85/9/20،تاریخ تصویب 87/2/20) کیده {IBرشد شتابزدۀ شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه،همچون سایر دگرگونیهای اجتماعی-فرهنگی در این کشورها،تا حد زیادی،ناشی از تأثیرپذیری قالبهای سنتی از قالبهایمدرن بوده است که خود سبب تعارضها و ناهمخوانیهایی نیز شده است و از جمله نتایجناخوشایند آن میتوان به شکلگیری جمعیتهای حاشیهنشین،یا آنچه امروز بیشتر اسکان غیررسمی مینامند،اشاره کرد.
به هر رو،پیوند موقعیت مادی با هویت سبب میشود که تلاشی پیوسته برای بهبوداین وضعیت انجام گیرد که این تلاش-همانگونه که خواهیمگفت-فراتر از توان واقعیاقتصادی اهالی است و به همین دلیل نیز خود را به صورت افزایش بدهیها نشان میدهد کهبخش بزرگی از درآمد خانوارها را میبلعد و طبعا آنها را در چرخهای از فقر نگه میدارد.
به هر رو،پیوند موقعیت مادی با هویت سبب میشود که تلاشی پیوسته برای بهبوداین وضعیت انجام گیرد که این تلاش-همانگونه که خواهیمگفت-فراتر از توان واقعیاقتصادی اهالی است و به همین دلیل نیز خود را به صورت افزایش بدهیها نشان میدهد کهبخش بزرگی از درآمد خانوارها را میبلعد و طبعا آنها را در چرخهای از فقر نگه میدارد."