چکیده:
یکی از دغدغه های دیرینه متفکران اسلامی، از جمله اقبال لاهوری، اتحاد اسلامی بوده است. آثار ادبی اقبال لاهوری به دو زبان اردو و فارسی سرشار از پیام حیات بخش اتحاد اسلامی می باشد. در این مقاله سعی شده است معیار و ارکان اساسی اتحاد اسلامی که در اشعار فارسی وی درخشش خاصی پیدا کرده است، معرفی و تاثیر آن در اتحاد و انسجام امت اسلامی تبیین گردد. بنابراین ضمن پرداختن به ضرورت و قلمروی اتحاد، به محورهایی هم چون، توحید، نبوت، قرآن و کعبه مکرمه نیز اشاره می شود.
خلاصه ماشینی:
"ملتی چون میشود توحــید مست قوت و جـــبروت میآیــد به دست روح مــلت از وجود انـــــجمن روح ملت نیست محـــتاج بـــدن (کلیات اقبال (فارسی)، ص۱۶) حرفش از لب چون به دل آید همـی زنـدگی را قوت افزایــد هــمـی (رموز بی خودی، ص۸۳) قوت ایــمان حیات افزایــــدت ورد لا خــــوف علیهم بایـــدت (کلیات اقبال با اهتمام پروین قائمی، ص ۵۷) برای افزیش این قدرت بیزوال میگوید: ای پسر ذوق نگه از من بگیر سوختن در لااله از من بگــــیر (محمد؛ اقبال، رموز بی خودی، 381) تا عصای لااله داری به دست هر طلسم خوف را خواهی شکست (همان، ص 30) یکی دیگر از آثار اتحاد بر مبنای توحید، از بین رفتن همه عقدههای بیرونی و درونی قومیت، نسب، عصبیت و غیره...
وی در مثنوی رموز بیخودی رسالت را به عنوان رکن دوم امت اسلامی معرفی نموده و میگوید: حق تعالی پیــکر مــــا آفریـــــد وز رسالت در تن ما جان دمیــد حرف بیصوت اندر این عالم بدیـم وز رسالت مصرع موزون شدیــم از رسالت در جهان تکوین مــــــا از رسالت دین مـا آئین مـــــــا از رسالت صد هزار مــــا یک است جزو مـــا از جزو مــالاینفک است از رســالت همنوا گشتیم مـــــــا همنفس، هممدعـــــا گشتیم مــا آن که شأن او است یهدی من یریــد از رسـالت حلقه گرد مــــا کشید (کلیات اقبال با اهتمام پروین قائمی، ص ۵۹ و۶۰) وی اعتقاد به نبوت را باعث استحکام و استواری بیشتر ملت و امت دانسته و گوهر وحدت مسلمانان را از برکات بزرگ وجود مبارک رسول اکرم( میداند."