چکیده:
هدف از این پژوهش بررسی جایگاه اخلاق مهندسی در میان شایستگی های حرفه ای مهندسان است. الگوی شایستگی مهندسان، ابتدا از طریق پژوهش کیفی به روش دلفی و با مشارکت قریب 50 نفر از خبرگان به دست آمد و سپس در یک نظرسنجی از صاحب نظران این حوزه، مورد تایید کلی قرار گرفت و در نهایت، در یک پژوهش پیمایشی توسط گروهی از دانش آموختگان دانشگاه صنعتی شریف بر اساس نمونه گیری افراد در دسترس، ارزیابی شد. از این طریق، الگوی نهایی (مشتمل بر 4 شایستگی کلان، 7 شایستگی اصلی و 28 شایستگی فرعی) به دست آمد. پژوهش حاضر، ابتدا برای مهندسان، 8 شایستگی اصلی حرفه ای را مدنظر داشت. شایستگی اول و دوم این فهرست عبارت بودند از: پرانگیزه و فعال بودن و اخلاقمند و پاسخگو بودن. پژوهش کمی نشان داد که تفکیک دو شایستگی حرفه ای فوق، پاسخگوی مدل مطلوب نیست. لذا این دو شایستگی در یکدیگر ادغام شد و شایستگی حرفه ای جدید با عنوان «انگیزه متعالی داشتن» شکل گرفت و 8 شایستگی حرفه ای، به 7 شایستگی تقلیل یافت. مقاله حاضر، نشان می دهد که جایگاه شایستگی حرفه ای «انگیزه متعالی داشتن» در عرض سایر شایستگی ها قرار ندارد، بلکه هسته مرکزی و موتور محرک 6 شایستگی حرفه ای دیگر است. ضمنا «انگیزه متعالی» برای فعالیت حرفه ای یک مهندس، نباید مستقل از سایر انگیزه های او در زندگی باشد، بلکه یک مهندس مطلوب از حیث انگیزه، کسی است که رسالت واحدی را در کل زندگی فردی و اجتماعی خود برگزیده است و همان رسالت واحد، در نقش های مختلف زندگی، انگیزه متعالی آن نقش را مهیا می کند.
The main objective of the present paper is to study the place of engineering ethics in engineering professional competencies. The engineering professional competencies model was first obtained by qualitative research through Delphi Method with the participation of 50 experts، which was confirmed by experts of this field through an opinion poll. Finally this model was analyzed through a survey of the sample consisting of accessible graduates of the Sharif University. Thus the final model was obtained (consisting of 4 major competencies، 7 main competencies and 28 secondary competencies). The present research in the first place considered 8 main engineering professional competencies. The first and second competencies of this list were: having motivation and being active as well as being ethical and accountable. Quantitative research indicated that segregation of the above mentioned two professional competencies did not serve the desirable model. Hence the said two competencies were integrated and a new professional competency called “having exalted motivation” was formed and the eight professional competencies were reduced to seven. The findings of the present paper indicate that the place of having “exalted motivation” as a professional competency is not at par with other competencies، rather it is the core and engine of other 6 professional competencies. Meanwhile، exalted motivation for professional activity of an engineer should not be independent of his other motivations in his life، rather a desirable engineer with regard to motivation is the one who has chosen a single mission in his entire individual and social life and the very single mission provides the exalted motivation of that role in different roles in life.
خلاصه ماشینی:
"جدول 3:مهمترین پارامترهای برازش دو مدل(در دو الگوی پیشفرض و اصلاحشده) (به تصویر صفحه مراجعه شود)(1) noitavitoM detlaxE بدین ترتیب،الگوی شایستگی حرفهای مهندسان،به عنوان محصول نهایی این پژوهش،شامل 7 شایستگی اصلی است که حاصل ترکیب نهایی پژوهش کیفی و کمی میباشد.
جایگاه اخلاق حرفهای در الگوی شایستگی مهندسان(حاصل پژوهش) در میان 7 شایستگی اصلی مهندسان،به جای عنوان رایج اخلاق مهندسی،که در تمامیفهرستهای شایستگیهای حرفهای مهندسان مشاهده میشود،عبارت زیر آمده است: دارای انگیزه متعالی برای ارائه موثرترین خدمت مهندسی(خدمتی بیریا به نیازمندترینافراد،همراه با پرهیزگاری کامل و عشقورزی بیتوقع) این عبارت دربردارنده اخلاق مهندسی نیز میباشد.
علیرغم فقدان ظاهری شایستگی«اخلاق مهندسی»در فهرستشایستگیهای 7گانه مهندسان،در عوض،به مصادیق آن در قالب موارد زیر توجه شده است: *داراری انگیزه متعالی برای ارائه موثرترین خدمت مهندسی(خدمتی بیریا به نیازمندترینافراد،همراه با پرهیزکاری کامل و عشقورزی بیتوقع) *گرایش به خلق سرمایه و ایجاد ارزش افزوده و مزیت رقابتی برای سازمان متبوع و کشوربا توجه به فوریتهای کشور و سازمان *گرایش به همکاری با یک گروه کاری و علاقمندی به موفقیت همه اعضا با عنایت بهمسئولیت فردی خود *گرایش به حفظ و ارتقاء اثربخشی و کارآمدی زندگی شخصی و حرفهای با رعایت اولویتهایحال و آینده سازمانی *گرایش به مشارکت بیمنت در ارتقاء اثربخشی و کارآمدی دیگران با رعایت حقوق مالکیتمعنوی و حفظ اسرار ملی و سازمانی لذا هرچند اخلاق مهندسی در ردیف 7 شایستگی اصلی نیامده است،ولی توجه به آن،در پیوندی که با سایر شایستگیها دارد،حتی بیشتر از سایر الگوها،مدنظر بوده است و نموداخلاق مهندسی در سایر شایستگیها مشهود است."