چکیده:
سلفیان تکفیری، گروه هایی از مسلمانان اند که به علت پاره ای از اندیشه ها، از جانب مخالفانشان به این نام مشهور شده اند. خاستگاه نخستین این گروه ها مصر است و سپس اندیشه های آنان به دیگر کشورهای مسلمان سرایت کرد. پس از الغای خلافت عثمانی و فروپاشی آن در 1924 و وقوع برخی تحولات فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در مصر، به تدریج، اندیشه تشکیل حکومت اسلامی به عنوان بدیلی برای نهاد خلافت در میان گروه های مسلمانی که هویت خود را در معرض نابودی می دیدند، مطرح شد. این گروه ها که به طور عمده منشعب از نهضت اخوان المسلمین، و ملهم از رویکردهای آن بودند، در دهه شصت، هفتاد و هشتاد میلادی عرصه سیاسی ـ اجتماعی مصر را زیر تاثیر خود قرار دادند. از مهم ترین گروه های سلفی جدید می توان به تنظیم الفنیه العسکریه، جماعه المسلمین یا جماعه التکفیر و الهجره، و جماعه الجهاد اشاره کرد. این مقاله می کوشد با بیان خاستگاه و اندیشه های سلفیان جدید معرفی مهم ترین گروه ها و رهبران آنها، علت شهره شدن این گروه ها به «تکفیری» یا «الجهادیون» را بررسی کند
خلاصه ماشینی:
"مهمترین مبانی کلامی سلفیه را میتوان در تبعیت از فهم و روش صحابه تابعان و محدثان قرن دوم و سوم، مخالفت با تأویلهای کلامی- فلسفی در باب آیات قرآن و روایات، ایمان تام به ظواهر نصوص- هرچند معنای آنها فهمیده نشود- تقدیم نقل بر عقل، و توسعه مفهوم شرک و کفر خلاصه کرد.
برای مطالعه فعالیتها و اندیشههای رشیدرضا، حسن البناء، محمد عبده و سید قطب نک به: اندیشه سیاسی در جهان اسلام از فروپاشی خلافت عثمانی، علیاکبر علیخانی و همکاران، تهران: جهاد دانشگاهی، پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی، 1384؛ نیز بنگرید به مدخلهای زیر: The Encyclopaedia of Islam (new edition), s.
این میثاقنامهها که از جانب رهبران و برای تبیین خط مشی سیاسی، عقیدتی گروهها صادر میشدند به همراه دفاعیههای اعضای گروههای مذکور در دادگاههای نظامی مصر، در مجموعهای دو جلدی با عنوان النبی المسلح گرد آوری شده است.
این حکم تبعات سنگینتری غیر از خروج از اسلام دارد که آنها را از رسالة الإیمان صالح سریه نقل میکنیم: «ریختن خون فرد کافر حلال است؛ همسرش به وی حرام میشود؛ پس از مرگ نباید بر او نماز خواند و در گورستان مسلمانان دفن کرد.
1 وی همه سازمانها و کشورهای اسلامی را به سبب اتخاذ روشها و قوانینی غیر از قوانین کتاب و سنت، کافر تلقی میکند و این کفر جدید را شدیدتر از کفر مشرکان عصر جاهلیت میپندارد؛ زیرا مشرکان عصر جاهلیت برای نزدیک شدن به خدا، بتپرستی میکردند 2 ولی کافران دوره اخیر، خدایان دیگری را به جای «الله» برگزیدهاند."