چکیده:
هدف از پژوهش حاضر مقایسه مهارت های اجتماعی دانش آموزان دارای اختلال نارسایی توجه، بیش فعالی با دانش آموزان بدون این اختلال در مقطع دبستان بود. جامعه آماری این تحقیق کلیه دانش آموزان دختر و پسر با و بدون اختلال نارسایی توجه، بیش فعالی در مقطع دبستان در شهر تهران بود که در سال تحصیلی 86- 1385 مشغول به تحصیل بودند. به این منظور بااستفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای چهار مدرسه از بین مدارس شهر تهران انتخاب شد و تمامی دانش آموزان این مدارس بر اساس نشانه های ارایه شده در چهارمین ویرایش راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی آزمون شدند. 166 دانش آموز در بین 1755 دانش آموز دارای اختلال نارسایی توجه، بیش فعالی تشخیص داده شدندکه نشان دهنده شیوع 9 درصد در بین این مدارس بود. از این دانش آموزان به طور تصادفی 110 دانش آموز به عنوان گروه دارای اختلال انتخاب شد. 110 دانش آموز بدون این اختلال که از نظر جنسیت و پایه تحصیلی مانند نمونه دارای اختلال بودند نیز به طور تصادفی انتخاب شدند. مقیاس درجه بندی مهارت های اجتماعی (فرم معلم) برای هر دو گروه اجرا شد. فرضیه ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و طرح عاملی بررسی شد. یافته ها نشان داد دانش آموزان دارای اختلال نارسایی توجه، بیش فعالی در هر سه خرده مقیاس مهارت های اجتماعی (همکاری، جرات ورزی، خودکنترلی) از دانش آموزان بدون این اختلال به طور معناداری پایین تر بودند (P<0.01). مقایسه زیر نوع ها نیز انجام شد. زیر نوع های اختلال نارسایی توجه، بیش فعالی (بی توجه غالب، بیش فعال غالب و مرکب) نیز در مهارتهای اجتماعی تفاوت معناداری با یکدیگر نشان دادند (P<0.01) .این پژوهش برای زیر نوع های اختلال نارسایی توجه، بیش فعالی به تفکیک جنسیت انجام شد و تفاوت معناداری در سطح 05.0 نشان داد. بر اساس این تحقیق می توان نتیجه گرفت که مهارت های اجتماعی دانش آموزان بدون اختلال نارسایی توجه، بیش فعالی با دانش آموزان دارای این اختلال متفاوت است، این موضوع درخصوص زیر نوع ها نیز مشاهده شد. از یافته های این تحقیق می توان در درمان و آموزش استفاده کرد.
خلاصه ماشینی:
"(به تصویر صفحه مراجعه شود)همان گونه که در جدول بالا مشاهده میشود مهارتهای اجتماعی کودکان با و بدوناختلال نارسایی توجه/بیشفعالی در هر سه خرده مقیاس تفاوت معناداری در سطح آلفایکمتر از 0/01 دارند (p<0/01) .
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نتایج حاصل از جدول 7 نشان میدهد که زیر نوعهای اختلال نارسایی توجه/بیشفعالی(بیتوجه،بیشفعالی،مرکب)در خرده مقیاسهای مهارتهای اجتماعی با یکدیگر تفاوتمعناداری دارند.
(به تصویر صفحه مراجعه شود)برای بررسی این نکته که هر یک از زیر نوعها در کدام خرده مقیاسهای مهارتهایاجتماعی با یکدیگر و با دانشآموزان بدون اختلال نارسایی توجه بیشفعالی تفاوت دارند ازآزمون تعقیبی شفه استفاده شده که نتایج آن در جدول 8 درج شده است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود)قبلا در جدول 2 مشاهده شد که کودکان بدون اختلال نارسایی توجه/بیشفعالی باکودکان دارای این اختلال در هر سه خرده مقیاس مهارتهای اجتماعی تفاوت معناداری دارند.
همانطور که مشاهده شد فرضیۀ اول این تحقیق مبنی بر تفاوت داشتن کودکان با وبدون اختلال نارسایی توجه/بیشفعالی در خرده مقیاسهای مهارتهای اجتماعی تأیید شد واین یافته با یافتههای استر1(1992)؛بانکز2(2004)؛فاسل3و همکاران(2005)؛و ندرارد4وهمکاران(2005)؛اسپیرا و فیشل5(2005)؛دوپوآل و همکاران(2001)؛جنتس شل و مکلوفین(2000)و موزر(2006)هماهنگ است.
Wheeler & Carlson سولانتو و همکاران(2009)عملکرد اجتماعی زیر نوعهای اختلال نارسایی توجه/بیشفعالی را با یکدیگر و با گروه کنترل مقایسه کردند تا مشخص کنند که آیا درمان مهارتهایاجتماعی این زیر نوعها باید همگام باشد؟آنها با استفاده از مقیاس مهارتهایاجتماعی (SSRS) این گروهها را ارزیابی چند بعدی کردند.
preschool Children With Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder:Impairments in Behavioral, Social and School Functioning,Journal of the American Academy of Child& Adolescent psychiatry,40(5):508-515.
Sex Differences in Young Children Who Meet Criteria for attention Deficit Hyperactivity Disorder,Journal of Clinical Child&Adolescent psychology, 31(4)."