چکیده:
تجربه بسیاری از کشورهای جهان نشان می دهد که حضور در بازارهای جهانی و بهره گیری از مزیت های تجارت خارجی، راهگشای توسعهی اقتصادی برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه در چند دههی اخیر بوده است. به دلیل دسترسی به منابع ارزی حاصل از صدور نفت خام، انحصار صدور نفت از سوی دولت و انجام بخش عمدهی تجارت خارجی به وسیلهی دولت و نیز انحصارهای وابسته به آن، بخش تجارت خارجی در کشور متناسب با نیازهای زمان، رشد و توسعه نیافته است. بروز این مشکلات و تشدید احتمالی آنها به سبب کاهش درآمدهای ارزی حاصل از صدور نفت در آینده، بایستی باعث افزایش توجهی مسئولان کشور به بخش بازرگانی خارجی گردد. از اینرو در این مقاله تابع تقاضای واردات با استفاده از رهیافت خود رگرسیون برداری برای دوره ی زمانی 86-1353 تجزیه و تحلیل شده است. در این مطالعه اثر تولید ناخالص داخلی با نفت و بدون نفت هر دو در نظر گرفته شده است. بر اساس نتایج این تحقیق، اثر تولید ناخالص داخلی بدون نفت و درآمدهای نفتی بر واردات مثبت ولی اثر قیمت های نسبی بر واردات منفی بوده است.
This fact has ever been proved that involving in global markets does have its own potential advantages for developing countries، especially in 4 recent decades. Monopolizing the oil exporting and controlling the main parts of foreign trade by government sector in Iran، has led to a problematic circumstances in Iranian economy. Hitherto ،this paper is going to investigate the demand function of import in Iranian economy by employing auto regression model for a 33 years period (1974-2007، equivalent to 1353-1386). In this study the impact of GDP ،both with and without petroleum has been analyzed. One result of this research indicates that the relationship of GDP without petroleum and oil revenue from one hand and the Iranian import from other side is positive. Nevertheless the impact of relative prices on import is negative.
خلاصه ماشینی:
"نارایان و نارایان(2005)تابع تقاضای واردات را برای کشور فیجی مورد{o(11)- enolriahC o} {o(2)- sregoR o} {o(3)- gnaT dna demmahoM o} برازش قرار دادند.
پروین ویوسفی(1379)در بررسی تابع تقاضای واردات در ایران به این نتیجه رسیدند که{o(14)- annobgO dna ibomihC o} {o(15)- nehC o} رابطهی جانشینی بین عوامل تولید از نظر عددی مقادیر کوچکی هستند و دو عاملنیروی کار و سرمایه جانشین ضعیفی برای واردات میباشند.
3-معرفی و برازش مدل در این تحقیق از مدل استاندارد تابع تقاضای واردات به صورت زیر استفاده شدهاست: (6) )LIOL,RIPCML,YL(f-MIL در رابطهی فوق، MIL لگاریتم طبیعی واردات؛ YL لگاریتم طبیعیتولید ناخالص داخلی بدون نفت؛ RIPCML لگاریتم طبیعی قیمتهای نسبی و LIOL لگاریتم طبیعی درآمدهای نفتی است.
همان طور که از جدول(5)پیداست در سال دهم بعد از خود متغیرواردات(91/17)؛دو متغیر تولید ناخالص داخلی بدون نفت و درآمدهای نفتینسبت به متغیر قیمتهای نسبی(0/82)بیشترین توضیحدهی نوسانات واردات درایران را نشان میدهد.
در این مقاله،تجزیه و تحلیل تابع تقاضای واردات با استفاده از رهیافت خود رگرسیون برداری برای دورهی زمانی 86-1353؛با استفاده ازمتغیرهای تولید ناخالص داخلی بدون نفت،قیمتهای نسبی و درآمدهای نفتیمورد بررسی قرار گرفت.
همچنین از جدول تجزیهی واریانس به این نتیجه رسیدیمکه در سالهای دوم تا پنجم و سالهای ششم تا دهم بیشترین توضیحدهندگینوسانات واردات(بعد از خود متغیر واردات)از سوی دو متغیر تولید ناخالص داخلیبدون نفت و درآمدهای نفتی بوده و سهم متغیر قیمتهای نسبی بسیار ناچیز است."