چکیده:
مهدی حمیدی شیرازی(1293-1365 ه ش) از جمله شاعران معاصر ایران است که به داشتن منظومه های بلند در شعر معاصر شهره است. او شاعری سنتی است، ولی با بکار گرفتن قالب چهارباره و وارد کردن مضامین تازه در شعرش در زمره بهترین شاعران امروزه قرار می گیرد.
ادب فارسی ایران در اوایل قرن بیسم تحت تاثیر رمانتیک های فرانسوی و مساعد بودن فضای فکری و اجتماعی ایران برای زشد چنین روحیاتی، روی به رمانتیسم اجتماعی می آورد که در مجموعه اشعار نیما و پیروان او و دستهای از شاعران سنت گرا نیز دیده میشود . شعر حمیدی هم از این جریان برکنار نیست و شعر او از دیدگاه رمانتیسم دارای اهمیت بسزایی است.
در این مقاله ،ضمناشارهی کوتاهی به پیشینه ی رمانتیسم در ایران، اصول کلی شعر مانتیک در دیوان حمیدی( با عنوان»پس از یکسال») بررسی و در هر مورد،همراه با تعریف هریک از مولفه های رمانتیسم که در شعر حمیدی نمود دارد ، به تناسب ، شواهدی از دیوان او ذکر می شود.
این مطالعه نشان می دهد عشق مهم ترین درونمایه اصلی شعر حمیدی است. آزادی در بیان عشق و زیبایی و زشتی، تخیل و تصور، تابلوسازی (صحنه آرایی وفضاسازی)رویکرد به تیرگی و تاریکی و شب، جبرگرایی و عم رضایتاز واقعیت موجود، درونگرایی، مبالغه و اغراق ، تناقض و تضاد، فرمانروایی و قهرمان بودن «من» شاعر، تنوع مضمون و آهنگ شعر و استفاده از فرم رواایی، از مولفههایی است که نمونه هایی از آن در شعر این شاعر معاصر دیده می شود. همچنین عناصری چون طبیعت گرایی، حزن، نوستالژی ، یاد کرد خاطرات گذشته در دیوان وی به وفور وجود دارد که نشانگر رویکرد مانتیکی وی است.
خلاصه ماشینی:
او در منظومه«بت شکن بابل»با ظرافتی خاص تصویر دختر زیبایی را خلق میکند که در میانهلهله اعراب عصر جاهلیت محکوم به قربانی شدن برای خدایان سنگی و چوبی است: {Sلاجرم در دیر نزدیکان دور#تنگ کرده جای جنبیدن به مور#پای کوبان،کف زنان،افروخته#چشمها بر صید قربان دوخته#دختری در دفتر صاحبدلی#طرفه بغداد سحر بابلی#بر سر دوشی چو خوابی دلنواز#گیسوی پیچنده چون یلدا درازS} {Sو آن عریان که جان را داده قوت#در حریری همچو تار عنکبوت#ریخته در آن صافی و برجستگی#خسته را از دوش بار خستگی#دستها دربند همچون جانیان#بر سکویی خاصهی قربانیانS}(بت شکن بابل،251) 6-نوستالژی و تأمل در خاطرات گذشته «خاطره و تداعیهای عاطفی آن در شعر رمانتیک اروپا نقشی اساسی دارد و اغلب شعرایرمانتیک خود را به جریان پر جاذبه و حسرت بار خاطرا سپردهاند.
(زرقانی،1383،218) اما حمیدی شاعری است که حضور چشمگیری در عرصه سیاست ندارد؛لذا تضاد در شعرهایاو بیشتر تقابل بنیادین مفاهیم فلسفی است: {Sخلق گویند که دانش به چه کار آید؟#چه به کار است نهالی که محن زاید؟#عمر کوتاهتر از آن که بدین ارزد#راه دشوارتر از اینکه به بن آید#پس کسی کاو بدهد عمر و خرد جوید#پی دیوار کند بام بینداید#زرد و افسرده دل و خسته و پژمرده#دیر دانا شود و زود بفرساید#تا که این در بن زندان به هنرمندی است#بی هنر کاخ کشد،باغچه آرایدS}(درخت اندوه،140 و 139) 11-الهام گرفتن از افسانههای ملی و اساطیر و ادبیات معاصر ملل دیگر «نهضت رمانتیسم در آغاز هواخواه نوعی انترناسیونالیسم و جهان وطنی بود و به تدریج تحتتاثیر ضرورتهای اجتماعی و توجه به گذشته ملی،حال و هوای میهن پرستانهای به خودگرفت.