چکیده:
نظریه مشهور بین فقهای شیعه این است که رؤیت در یک نقطه، اول ماه را برای نقاط
نزدیک یا هم افق اثبات میکند و اغلب هم برای نزدیک یا دور بودن، ملاکی ارائه
نمیشود و تنها به ذکر چند مثال اکتفا میشود.در تعریف هم افق بودن دو نقطه
میگویند:اگر هلال در نقطه(الف)دیده شود، در نقطه(ب)هم دیده میشود و بعکس.ولی
ظاهرا به لحاظ نجومی نمیتوان بدقت برای هم افق بودن، ملاکی ارائه نمود.از نظریه مشهور که بگذریم، آن گروه از فقها که رؤیت هلال را در مناطق دور برای
اثبات اول ماه کافی میدانند نیز معمولا در کل بدون
خلاصه ماشینی:
"اما در باره حوادثی که مبنای آنها روایت معصومین علیهم السلام است -مانند عید مبعث در 27 رجب-باز از کجا معلوم که معصوم علیه السلام این حادثه را بنا بر اولین رؤیت هلال در منطقهای از جهان ذکر نفرموده باشد؟ثانیا اگر اشکال کنندگان، تطابق دقیق را میخواهند، میگوییم اگر محاسبه و دیده شد در اول محرم سال 61 در عراق مثلا یک شنبه و در مصر شنبه بوده است، بدین ترتیب آیا روز عاشورا در عراق سه شنبه، ولی همین سه شنبه در مصر 11 محرم بود؟به بیان دیگر آیا اشکال کنندگان میگوینند اگر شیعیان مصر خواستند عاشورا را بزرگ بدارند و اعمال آن را انجام دهند، باید 11 محرم را در مصر عاشورا بگیرند تا تطابق حاصل شود؟یا اینکه میفرمایندمصریان هم همان دهم محرم را عاشورا اختیار کنند؟که ظاهرا جواب دوم را میدهند.
ممکن است سؤال زیرکانهای پرسیده شود، بدین ترتیب که:اگر در تاریخ ثبت میشد روز عاشورا سهشنبه بوده و ما حساب میکردیم و میدیدیم سه شنبه(به فتوای غیرمشهور)11 محرم بوده است، آیا حکم میکنید مردم، 11 محرم را(به فتوای غیرمشهور)به عنوان عاشورا مراسم بگیرند؟البته سؤال دشواری است که ما در جواب، سؤال دشوار دیگری مطرح میکنیم و میگوییم:اگر در تاریخ آمده بود روز عاشورا سه شنبه بوده و محاسبه کردیم و دیدیم(به فتوای مشهور)این روز 11 محرم بوده است، یعنی هلال اول محرم مثلا به دلیل ابری بودن هوا دیده نشده بود آیا حکم میکنید مردم، 11 محرم را به عنوان عاشورا مراسم بگیرند؟ اگر پاسخ میدهید چون عاشورا به عنوان دهم محرم در طول تاریخ بزرگ داشته شده است، ما نیز همچنان دهم محرم را عاشورا میگیریم و ایجاد تشتت و پراکندگی نمیکنیم، بنا بر این آیا بهتر نیست عاشورا را به فتوای غیرمشهور اختیار کنید که تفاوت آن در مناطق مختلف زمین به بیش از دو روز نمیرسد؟نه به فتوای مشهور که در مناطق معتدله به سه روز هم میرسد و یا در مناطق قطبی که بر چندین روز نیز بالغ میشود؟!طریق داربودن ماهدر روایت صحیحهای از حضرت امام صادق علیه السلام که در همه کتب اربعه نیز نقل شده، چنین آمده است(الکافی."