چکیده:
در دانشکدههای کتابداری،درس مرجع مقدماتی باید محتوایی فراتر از معرفی کتابهای مرجع خاص داشته باشد.از فارغالتحصیلان انتظار میرود در حل پرسشهای مرجع،نسبت به تنوع ساختار کتابخانه از خود انعطاف و خلاقیت نشان دهند.چراکه در مجموعهء بسیاری از کتابخانهها،از کتابهایی که آنها در کلاس حفظ کردهاند،اثری نیست.فارغالتحصیلان کتابداری همچنین باید در ارزیابی و انتخاب ابزار مرجع،کارکنان و خدمات مرجع مهارت داشته باشند.ضمن آنکه از دانش سازماندهی و مدیریت واحد مرجع و چگونگی ارتباط آن با سایر واحدها و نیز از توان به کارگیری استراتژیها و تکنیکهای روزمرهء مرجع بهرهمند باشند. در این مقاله یک برنامه درسی نمونه که بتواند چنین نیازهایی را تأمین کند،پیشنهاد میشود.
خلاصه ماشینی:
"به راستی چگونه میتوان همهء این مهارتها و تواناییها را(یا حداقل تعدادی از آنها را)در یک دوره که معولا سه واحدی است،کسب کرد؟آیا واقعا امکانپذیر است؟به نظر میرسد میان آنچه در مدارس کتابداری آموزش داده میشود با آنچه کارفرما از فارغالتحصیلان انتظار دارد،تعارض وجود دارد.
همچنین در این برنامه مفاهیمی باید گنجانده شود که از یک کتابدار مرجع تازهکار انتظار میرود در نخستین روزهای کار حداقل با آنها آشنایی مختصری داشته باشد.
معلوم نیست چرا همین روال در مورد درس مرجع اجرا نمیشود؟آیا دلیلش کم اهمیت بودن کار مرجع است یا اینکه مهارت کمتری میطلبد؟مدارس کتابداری باید برای درس مرجع هم دو دورهء مقدماتی و پیشرفته ارائه دهند و به صورت واحدهای اجباری،دانشجویان موظف به گذرانیدن آنها باشند.
درست است که دانشجویان باید اطلاعات وسیعی در همهء زمینههای پایهای به دست آورند،ولی آشنا ساختن آنان با انواع منابع موجود در کتابخانههایی که بعدا در آنها به کار خواهند پرداخت نیز اهمیت زیادی دارد.
اگر بخواهیم دانشجویان منفرد و مستقل تمرین کنند،بهتر است آنها را بدنبال«یافتن گنج»نفرستیم چون تنها باعث عصبانیت و خنثی کردن نظر مثبت آنان نسبت به یادگیری درس مرجع میشود،یعنی درست چیزی که باید برای ایجاد آن تلاش شود.
برگزاری چنین دروههایی کار بسیار سنگینی است ولی من به عنوان یک استخدامکننده،ترجیح میدهم فردی را به عنوان کتابدار مرجع انتخاب کنم که قادر باشد بهنگام مصاحبه از اهمیت جامعه استفادهکننده در ایجاد و گسترش مجموعه مرجع کتابخانه،یا نیاز به آموزش مراجعان صحبت کند تا اینکه بداند در فلان کتاب چند مدخل وجود دارد."