چکیده:
عراق به عنوان یکی از کشورهای واقع در منطقه آسیای جنوب غربی،یکی از بازارهای صادرات غیرنفتی کشور در راستای دستیابی به اهداف برنامه پنجم توسعه قلمداد میشود.شناخت از پتانسیل صادراتی کشور و همچنین ارائه دورنمای توسعه صادرات با توجه به افقهای صادرات رقبای نزدیک نظیر ترکیه از اهداف اصلی مقاله میباشد که از طریق مدل پتانسیل صادراتی دوجانبه در سطح گروه کالایی انجام گرفته است.مدل مورد بررسی براساس کدهای شش رقمی طبقهبندی نظام هماهنگ (HS) و در طی سالهای 2007-2000 انجام گرفته است. یافتههای تحقیق نشان میدهد اگرچه ایران در صادرات غیرنفتی به بازار عراق دارای تجارت مکملی میباشد لیکن به جهت تفاوت در ترکیب صادرات ایران و رقبای صادراتی منطقه نظیر ترکیه و همچنین با عنایت به رشد اقتصادی عراق تا چند سال آینده، چنانچه فرآیند توسعه صادرات صنعتی ایران(اعم از فضای کسب و کار،تنوع صادرات و کیفیت تولید)به کندی پیش رود احتمال حضور مستمر و پایدار ترکیه در بازار عراق بسیار جدی خواهد بود و این امر در بلندمدت مانع حضور مستمر و پایدار شرکتهای صادراتی در بازار عراق خواهد بود.
خلاصه ماشینی:
"k در این پژوهش با توجه به محدودیتهای آماری،جهت اندازهگیری پتانسیل صادراتی ایران در تجارت با عراق از آمارهای صادرات و واردات و از دادههای مقطعی سالهای 2006-1997 از بانک نرمافزاری آنکتاد تحت عنوان PC/TAS 6استفاده شده است.
براساس جدول(1)،ارزش پتانسیل صادراتی ایران در تجارت با عراق البته برمبنای وضعیت موجود مبادلات بین دو کشور و همچنین فضای کسب و کار فعلی،حدود سه میلیارد دلار و شامل تعداد 1587 قلم کالا میباشد که از این مقدار تنها 1/8 میلیارد دلار آنکه دربرگیرنده تعداد 1023 قلم کالا(64/5 درصد)میباشد تحقق یافته است.
با عنایت به مطالب پیش گفته و همچنین براساس روند صادرات ایران12به عراق در طی سالهای 2006-1999،در خوشبینانهترین حالت،چنانچه تنها 60 درصد از پتانسیل صادراتی ایران در طی سالهای 2010-2007 تحقق یابد در آن صورت ارزش پتانسیل صادراتی قابل تحقق کشور در تجارت با عراق با پوشش کالایی 3115 قلم کالا رو به افزایش خواهد بود که از رقم سال 2006(1/8 میلیارد دلار)بیشتر خواهد بود13.
براساس جدول(2)،در طی سالهای 2006-2005،ارزش پتانسیل صادراتی ایران در تجارت با عراق در خصوص میوههای خوراکی 131 میلیون دلار بوده که 90 درصد آن تحقق یافته است.
چهارمین گروه هدف شامل تعداد 17 سرفصل طبقهبندی HS بوده که ارزش پتانسیل صادراتی قابل تحقق ایران در سال 2010 برحسب هریک از این سرفصلها کمتر از 10 میلیون دلار خواهد بود.
WEB Site:International Trade Centre UNCTAD/WTO(2008).
منابع Christian Helmers and Jean-Michel Pasteels Assessing Bilateral Trade Potential at the Commodity Level:An Operational Approach Market Analysis Section(MAS),International Trade Centre UNCTAD/WTO,Switzerland 2006."